Μια μοναδική εξομολόγηση της γερόντισσας Μαριάμ από τη Νέα Μονή Χίου, που μιλάει για τη ζωή της, τη μονή, την πίστη και τα πνευματικά βιώματα που σημάδεψαν την πορεία της από το 1958 μέχρι σήμερα.
Η αρχή μιας πορείας που δεν ξεκίνησε από παιδί
Η γερόντισσα Μαριάμ, κατά κόσμον Δέσποινα Μανιού, γεννήθηκε το 1922 στο Μεσαγρό της Λέσβου. Πατέρας της ήταν ο Γιώργος και μητέρα της η Μαγδαληνή, που αργότερα έγινε κι εκείνη μοναχή. Δεν ξεκίνησε τη μοναχική ζωή από μικρή. Ήταν ήδη μεγάλη όταν μια παρέα Μυτιληνιές αποφάσισαν μαζί να ακολουθήσουν τον δρόμο της καλογερικής.
«Η ηγουμένη του Αγίου Ραφαήλ, η Ευγενία Κλειδαρά, ερχόταν στον Μεσότοπο και με έβρισκε. Είχε ήδη γίνει καλόγρια πριν από μένα. Η μητέρα μου, η Μαγδαληνή, μας πήγαινε στη Σκόπελο, κι εκεί η Ευγενία μας έκανε κηρύγματα. Έτσι μαζεύτηκαν πολλές κοπέλες, γίναμε καλόγριες και σκορπίσαμε σε διαφορετικά μοναστήρια».
Η εγκατάστασή της στη Νέα Μονή της Χίου
Το 1958 ήρθε στη Χίο μαζί με την Ευγενία, που τότε λεγόταν Ρηνούλα. Αρχικά πήγαν στην Αγία Σκέπη. Λίγο αργότερα, με την καθοδήγηση του δεσπότη Παντελεήμονα Φωστίνη, η Νέα Μονή μετατράπηκε σε γυναικεία μονή, και τις κάλεσε να τη στελεχώσουν.
«Μας έφεραν εδώ να κρατήσουμε τη Μονή. Υπήρχαν τότε μερικοί γέροι καλόγεροι, ο πάτερ Κορνήλιος, ο πάτερ Μελέτιος κι άλλοι. Μας είπαν πως εδώ υπήρχαν πλούσιοι τάφοι. Μεγιστάνες από την Κωνσταντινούπολη έρχονταν εδώ να κηδευτούν, αλλά εγώ δεν ξέρω που».
Η συντροφιά των πρώτων χρόνων
Τότε ζούσαν στη Νέα Μονή 17 καλόγριες. Μία από τις τελευταίες που έζησαν μαζί της ήταν η Ματρώνα Χάλακα από το Πλωμάρι. Μαζί και η Θεοκτίστη Βολάκη, και η άλλη Θεοκτίστη που δεν έβλεπε. Όλες τους έζησαν για χρόνια στη μοναχική ζωή, δίπλα στη γερόντισσα.
Η αποχώρηση της Ευγενίας
«Η Ευγενία έφυγε από τη Νέα Μονή και σπούδασε. Πήρε πτυχίο από την Πάντειο, πήγε και σε άλλα μοναστήρια. Έχει γράψει βιβλία, έκανε μεγάλα έργα. Εγώ μπροστά της δεν έχω κάνει τίποτα. Εκείνη έφτιαξε τη Μονή του Αγίου Ραφαήλ», λέει με φανερή συγκίνηση.
Τίποτα δεν της έχει λείψει
Η γερόντισσα νιώθει πλήρης. Δεν της έχει λείψει τίποτα από τα εγκόσμια. Αυτό που ποθεί είναι η άλλη ζωή, μια θέση δίπλα στο Χριστό.
«Αυτή είναι η ευτυχία. Να μας ελεήσει ο Κύριος να βρούμε μία θέση στο πλάι του. Ο Άγιος Αντώνιος έλεγε σε έναν πονηρό που τον ρωτούσε αν είναι στον Παράδεισο: “Κάτσε πρώτα να βάλω το ποδάρι μου και θα σου πω μετά”».
Η αγάπη της για τη Νέα Μονή
«Αγαπώ τη Νέα Μονή. Είναι η ζωή μου. Την γνωρίζω πετραδάκι – πετραδάκι», λέει με σταθερότητα. Μαζί με τον πάτερ Διονύσιο ζει πλέον στον ιερό αυτό τόπο που έχει γνωρίσει εγκατάλειψη αλλά και δόξα.
Η ιστορία της Μονής είναι πανάρχαια, πριν ακόμα από τον Κωνσταντίνο Μονομάχο. «Ο Μονομάχος απλώς την ανέδειξε και την μεγάλωσε. Κάποτε εδώ ζούσαν 800 καλόγεροι, και οι δόκιμοι έμεναν έξω μέχρι να κριθούν άξιοι για να μπουν».
Η ενημέρωση και οι απόψεις της για τον κόσμο
Παρότι ζει αποτραβηγμένη, διαβάζει εφημερίδες και ενημερώνεται. Έχει την πεποίθηση ότι όσα συμβαίνουν στην Εκκλησία και στους Αγίους Τόπους είναι αποτέλεσμα πνευματικής παρακμής.
«Είναι όλα δάκτυλος του Αντιχρίστου. Ο Κύριος όμως τα επιτρέπει για να μας δοκιμάσει. Θέλουν να μας ενώσουν με άλλες Εκκλησίες. Όμως δεν είναι αρεστό. Εμείς πιστεύουμε σε όσα μας δίδαξαν οι Απόστολοι».
Η πίστη της στα ουράνια
Μιλάει με συγκίνηση για τους επτά ουρανούς. «Όταν οι άνθρωποι καταλάβουν τι είναι οι επτά ουρανοί, θα λυτρωθούν», λέει.
Δεν πιστεύει ότι οι άνθρωποι πήγαν ποτέ στο φεγγάρι. «Πήγαν σε ένα βράχο σαν αυτούς που έχει η γη. Όλα είναι κάτω από την εξουσία του Χριστού. Δεν υπάρχει θάνατος. Η ζωή συνεχίζεται».
Η φιλοσοφία της ζωής
Η γερόντισσα μοιράζεται μια ολόκληρη θεώρηση:
«Η γέννα είναι ευλογημένη. Η Εκκλησία ευλογεί κάθε στάδιο της ζωής: βάπτισμα, στεφάνωμα, κοινωνία. Όταν γεννιέται κάποιος, τα λεπτά της ζωής του είναι ήδη μετρημένα. Όταν πεθαίνουμε, γίνεται ο απολογισμός».
Η κριτική στον σύγχρονο κόσμο
Βλέπει με ανησυχία τον σημερινό κόσμο. Ιδιαίτερα τη νεολαία.
«Πιστεύουν ότι ο Χριστός ήταν ένας άνθρωπος σαν εμάς. Δεν καταλαβαίνουν ότι όλα όσα γίνονται, ακόμη και στην Ολυμπιάδα, είναι ειδωλολατρία. Εγώ πήρα τηλέφωνο το δήμαρχο και του είπα ότι ήταν λάθος αυτός ο εκτεταμένος ειδωλολατρισμός».
Η Βασιλεία των Ουρανών είναι για όλους
«Ο Χριστός καλεί τους πάντες, όχι μόνο τους εκλεκτούς. Εγώ τον είδα. Ήταν πάνω από το κελί μου, με ένα πρόσωπο γεμάτο γαλήνη. Όποιος πιστεύει, δεν αμφιβάλλει.
Λένε πολλοί: γιατί να επιτρέπει ο Χριστός σεισμούς, καταποντισμούς; Αυτά τα προκαλούν οι αμαρτίες μας. Η ψυχή που περνά πάνω από αυτά, δεν παθαίνει τίποτα. Πηγαίνει ίσια στους ανοικτούς ουρανούς».
Η πίστη, η Ορθοδοξία και η ελληνική γλώσσα
Αναφέρεται σε ένα περιστατικό με ξένους που μιλούσαν αρχαία ελληνικά. «Χωρίς αρχαία ελληνικά τι θα γίνει; Θα καταργήσουν τα Ευαγγέλια; Εγώ είμαι αγράμματη και μιλώ από την καρδιά μου. Είμαι του Δημοτικού».
Ο συνεχιστής της πορείας
Μιλάει με σεβασμό για τον πάτερ Διονύσιο που έχει φέρει κοντά πολλούς πιστούς.
«Από εδώ πέρασαν άγιοι όπως ο Άγιος Νικηφόρος, ο Άγιος Νεκτάριος της Αίγινας, που ήταν και γραμματέας γιατί ήξερε γράμματα. Κι ο Άγιος Παρθένιος».
Η χάρη του Αγίου Πνεύματος
Περιγράφει το μυστήριο της παρουσίας του Αγίου Πνεύματος:
«Ο κόσμος φεύγει ανακουφισμένος από τα μοναστήρια. Γιατί η χάρη του Αγίου Πνεύματος σκιάζει τον τόπο και τότε θαυματουργούν και οι εικόνες. Όλα αυτά είναι πίστη, αγάπη και πόνος ψυχής».
Τα λεφτά και η Εκκλησία
«Κατηγορούν τους παπάδες ότι έχουν λεφτά. Εσείς οι λαϊκοί, γιατί τους τα δίνετε; Έρχονται και παρακαλούν να πάρει ο παπάς τα δώρα για να πιάσει το τάμα. Και μετά τους κατηγορούν. Εδώ στη Νέα Μονή δεν παίρνει κανείς χρήματα. Να κάνουν όλοι τα τάματά τους, να τα χτίσουν».
Όλοι μπορούν να πιστεύουν με τον δικό τους τρόπο
«Δεν μπορούν όλοι να γίνουν μοναχοί. Αλλά όλοι μπορούν να δώσουν κάτι στον Χριστό. Ο καθένας προσφέρει όπως μπορεί και ο Χριστός το εκτιμά».
Τα έργα και η τύχη της Νέας Μονής
Η γερόντισσα δεν ήθελε τα έργα της Αρχαιολογίας. Όμως τελικά αποδέχτηκε την προσωρινή λύση του πάτερ Διονυσίου, που μετέτρεψε τον ξενώνα σε ιερό. Τώρα χαίρεται που έρχεται κόσμος και θαυμάζει το μοναστήρι.
Τονίζει την ανάγκη να φέρουν νέους ηγουμένους για να μη σβήσουν τα μοναστήρια. Αναφέρει τον πάτερ Ιωακείμ στα Ψαρά, τον πάτερ Βικέντιο στο Μερσινίδι. «Δεν θα χαθούν όσο υπάρχει έστω και ένας μοναχός ή μία καλόγρια μέσα».
Πηγή: [http://ahdoni.blogspot.com/2011/04/ariam.html](http://ahdoni.blogspot.com/2011/04/ariam.html)