Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στην Τουρκία. Η οικονομική κρίση βαθαίνει, «γκρεμίζεται» η λίρα, κατάρρευση μετοχών στο Χρηματιστήριο. Εντείνονται οι φήμες για capital controls.
Απόγνωση στην Τουρκία με τα σενάρια για δεσμεύσεις καταθέσεων και capital controls να φουντώνουν ολοένα και περισσότερο μετά τις νέες εξελίξεις και την παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας.
Σήμερα, για πέμπτη φορά μόνο τον Δεκέμβριο, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας παρενέβη στην αγορά συναλλάγματος για να στηρίξει το εθνικό νόμισμα, μετά την πτώση του σε ιστορικά χαμηλά έναντι του δολαρίου. Η ισοτιμία υποχώρησε στις 17,0705 λίρες ανά δολάριο. Η τουρκική λίρα έχει απωλέσει το 56% της αξίας της φέτος, με το 40% των απωλειών να καταγράφονται τον τελευταίο μήνα.
Η κατάρρευση του εθνικού νομίσματος οδήγησε σε προσωρινή αναστολή της διαπραγμάτευσης μετοχών, ομολόγων και repos. Λίγα λεπτά μετά, οι συναλλαγές ξεκίνησαν ξανά, αλλά ο δείκτης έχανε 5% και ο τραπεζικός δείκτης πάνω από 6%, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει και δεύτερη αναστολή.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Borsa Istanbul:
«Από τις 16:24:28, έχει ενεργοποιηθεί ο Αυτόματος Μηχανισμός Αναστολής Συναλλαγών. Οι συναλλαγές έχουν προσωρινά ανασταλεί σε όλες τις γραμμές της Αγοράς Μετοχών, σε συμβόλαια που βασίζονται σε μετοχές και χρηματιστηριακούς δείκτες που διαπραγματεύονται στην αγορά Futures και Options και στην Αγορά των Repos και των Ομολόγων».
«Γίνεται ένα πείραμα και ο Ερντογάν είναι υπεύθυνος για το πείραμα αυτό. Θα μειώσουν τα επιτόκια όσο μπορούν», δήλωνε νωρίτερα σήμερα οικονομολόγος της Istanbul Analytics στο Reuters.
Από τον Σεπτέμβριο, η κεντρική τράπεζα έχει μειώσει το βασικό επιτόκιο κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες στο 15% στο πλαίσιο του σχεδίου του Ερντογάν να δοθεί προτεραιότητα στις εξαγωγές και τον δανεισμό, παρά το ότι οικονομολόγοι και βουλευτές της αντιπολίτευσης έχουν επικρίνει την πολιτική αυτή ως απερίσκεπτη.
Επίσης, η κεντρική τράπεζα είχε παρέμβει, μέχρι σήμερα, τέσσερις φορές στην αγορά συναλλάγματος τις δύο τελευταίες εβδομάδες, πουλώντας δολάρια για να επιβραδύνει τις μεγάλες πωλήσεις του τουρκικού νομίσματος.
Δεδομένης της μεγάλης πτώσης της λίρας, οικονομολόγοι προβλέπουν ότι ο πληθωρισμός θα εκτοξευτεί σχεδόν στο 30% το 2022 λόγω κυρίως της αύξησης των τιμών των εισαγωγών.
Σε απόγνωση οι Τούρκοι και φήμες για capital controls
Και όλα αυτά, τη στιγμή που οι εικόνες με τους Τούρκους πολίτες να στήνονται στις ουρές για ένα καρβέλι ψωμί όπου πωλείται φθηνότερα. Καταθέσεις εξανεμίζονται, αποταμιεύσεις μιας ζωής γίνονται σιγά-σιγά καπνός για να ανταπεξέλθουν, αφού τα εισοδήματα δεν φτάνουν. «Φτωχαίνουμε» φώναζαν τα συνδικάτα νωρίτερα αυτή τη βδομάδα στο συλλαλητήριο 5.000 ατόμων που διοργανώθηκε στην Κωνσταντινούπολη.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, πριν από λίγες μέρες ήδη η νομική σύμβουλος του Ερντογάν πέταξε τη «βόμβα» για τα capital controls, κάτι που φαίνεται, πως και μετά τις σημερινές εξελίξεις στην αγορά, είναι ολοένα και πιο πιθανό. «Η χώρα πρέπει να είναι έτοιμη για κατάσταση έκτακτης ανάγκης» είπε πριν από λίγα 24ωρα.