Παρά το γεγονός ότι η σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες παραμένει σε υψηλά επίπεδα, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρόκειται για τεκτονικούς σεισμούς και όχι για ηφαιστειακά φαινόμενα. Την Κυριακή (2/2) σημειώθηκε μία νέα δυνατή δόνηση κοντά στην Αμοργό, προκαλώντας ανησυχία στους κατοίκους των νησιών.
Νέα δόνηση στην Αμοργό
Ένας ακόμη ισχυρός σεισμός καταγράφηκε στις Κυκλάδες το πρωί της Κυριακής (2/2), νότια-νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης Αμοργού, με εστιακό βάθος περίπου 14,6 χιλιόμετρα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, ο σεισμός ταρακούνησε την ευρύτερη περιοχή, θέτοντας τα νησιά σε κατάσταση επιφυλακής.
Ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος υπογράμμισε ότι «τις τελευταίες ώρες συνεχίστηκε αμείωτη η σεισμική δράση με πολλούς σεισμούς μεγέθους πάνω από 3,5. Πριν λίγη ώρα έγινε 4,5. Όπως τόνισα από εχθές, οι σεισμοί είναι τεκτονικοί, όχι ηφαιστειακοί, και το επίπεδο του σεισμικού κινδύνου έχει ανέβει σε σύγκριση με αυτό πριν από 48 ώρες, λόγω της αύξησης του πλήθους των σεισμών, αύξησης των μεγεθών τους και μετατόπισης των επικέντρων προς βορειοανατολικά», σε δημοσίευση στα κοινωνικά δίκτυα.
Έκτακτα μέτρα στη Σαντορίνη
Λόγω της σεισμικής δραστηριότητας των δύο τελευταίων 24ωρων στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ της νήσου Θήρας και της Αμοργού, ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας συγκάλεσε σήμερα το απόγευμα κοινή συνεδρίαση της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης, καθώς και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ.
Υπενθυμίζεται ότι το Σάββατο είχαν ήδη καταγραφεί δεκάδες μικροσεισμοί, μαζί με δύο πιο ισχυρές δονήσεις 4,3 και 4,1 Ρίχτερ ανοιχτά της Ανάφης. Στη συνεδρίαση συμμετείχαν ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας, ο Υφυπουργός Ευάγγελος Τουρνάς, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Παπαγεωργίου, καθώς και η ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος.
Μετά από ανάλυση όλων των δεδομένων, αποφασίστηκε ομόφωνα από τα μέλη των Επιτροπών:
- Η σεισμική δράση εντός της καλδέρας παρουσίασε ύφεση.
- Το τελευταίο 24ωρο, στην περιοχή της Ανύδρου (ανάμεσα στη Θήρα και την Αμοργό), καταγράφεται αυξημένη σεισμική ακολουθία με μέγιστο μέγεθος 4.3. Η δραστηριότητα αυτή οφείλεται σε υποθαλάσσια ρήγματα με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ και δεν σχετίζεται με ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Οι Επιτροπές, επίσης, προτείνουν τα παρακάτω μέτρα:
- Κλειστά σχολεία τη Δευτέρα 03/02/2025.
- Αποφυγή μεγάλων συγκεντρώσεων σε κλειστούς χώρους.
- Αποφυγή πρόσβασης και παραμονής στα λιμάνια Αμμουδίου και Παλαιού λιμένα Φηρών.
Σε περίπτωση που κριθεί απαραίτητο, θα ακολουθήσει νέα συνεδρίαση.
Για ενημέρωση σχετικά με την αντισεισμική προστασία, οι πολίτες μπορούν να επισκέπτονται τους ιστότοπους του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (www.oasp.gr) και του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (civilprotection.gov.gr).
Έχει ξυπνήσει το ηφαίστειο;
Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, το τελευταίο 24ωρο σημειώθηκαν 76 σεισμικές δονήσεις, γεγονός που προβληματίζει τους κατοίκους της Σαντορίνης. Εκφράζεται ανησυχία για ενδεχόμενη έκρηξη του ηφαιστείου ή ισχυρό σεισμό παρόμοιο με εκείνον των 7,5 Ρίχτερ το 1956, που προκάλεσε θανάτους και ζημιές στο νησί.
Υπενθυμίζεται ότι τις προηγούμενες ημέρες πραγματοποιήθηκε έκτακτη σύσκεψη στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με επικεφαλής τον υπουργό Βασίλη Κικίλια. Η Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου είχε επισημάνει την αυξημένη δραστηριότητα στο κεντρικό ρήγμα της Καμένης, στο βόρειο τμήμα της Καλδέρας.
«Γι’ αυτόν τον λόγο η Επιστημονική Επιτροπή παρακολουθεί συνεχώς το φαινόμενο, αναλύει τα δεδομένα και επικαιροποιεί τον σχεδιασμό των ανάλογων δράσεων πρόληψης» ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει λόγος πανικού: «Είναι ενεργό ηφαίστειο, όπως και της Κω. Σε καμία περίπτωση δεν θα πάμε σε έκρηξη μεγάλη. Κάναμε τη σύσκεψη για να επικαιροποήσουμε τα σχέδιά μας».
Ο καθηγητής Γεωλογίας και Γεωφυσικής, Γεράσιμος Παπαδόπουλος, συμφώνησε υποστηρίζοντας ότι οι σεισμοί αυτοί είναι τεκτονικοί και όχι ηφαιστειακοί. Αντίστοιχα, ο καθηγητής σεισμολογίας και πρόεδρος του ΙΜΠΗΣ, Κώστας Παπαζάχος, εξήγησε ότι το φαινόμενο παρατηρήθηκε και το 2011, όταν το ηφαίστειο έδειξε παραμόρφωση με μικροσεισμούς για 14 μήνες, χωρίς να καταλήξει σε έκρηξη.
Όσον αφορά την εξέλιξη της δραστηριότητας, ο κ. Παπαζάχος σημείωσε ότι αν και το ηφαίστειο μπορεί να «ξυπνάει», αυτό δεν προδικάζει μια επικείμενη έκρηξη. Συχνά, τα ηφαίστεια παρουσιάζουν άνοδο στη δραστηριότητά τους και στη συνέχεια υποχωρούν, όπως έχει παρατηρηθεί και στο παρελθόν.
Το σχέδιο «Τάλως»
Ένα από τα βασικά προληπτικά μέτρα που έχουν τεθεί σε ισχύ είναι το σχέδιο «Τάλως», το οποίο είχε ανακοινωθεί πριν από πέντε χρόνια από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) για την προστασία της χώρας από φυσικές καταστροφές. Αφορμή είχε σταθεί η πιθανότητα επανενεργοποίησης του ηφαιστείου της Σαντορίνης και οι συνακόλουθες επιπτώσεις.
Εκείνη την περίοδο, ο τότε Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς ενέκρινε την 1η Έκδοση του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών για την Ηφαιστειακή Δραστηριότητα στο Ηφαιστειακό Σύμπλεγμα Σαντορίνης, με κωδικό «Τάλως», στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδίου Πολιτικής Προστασίας «Ξενοκράτης».
Κύριος στόχος του σχεδίου «Τάλως» είναι ο έγκαιρος και συντονισμένος χειρισμός οποιασδήποτε ηφαιστειακής έξαρσης στη Σαντορίνη, τόσο σε κεντρικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, ώστε να προστατευτούν η ανθρώπινη ζωή, η υγεία, οι περιουσίες και το φυσικό περιβάλλον.
Σύμφωνα με το «Τάλως», μια πιθανή ηφαιστειακή δράση στο ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Σαντορίνης θα μπορούσε να προκαλέσει:
- Σοβαρούς τραυματισμούς, απώλειες ζωών και γενικευμένη ανησυχία.
- Καταστροφές σε ζωτικής σημασίας υποδομές.
- Άμεσες και έμμεσες οικονομικές συνέπειες σε περιουσίες, στον πρωτογενή τομέα, σε δίκτυα ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνιών, καθώς και επιπτώσεις στον τουρισμό.
Οι αρμόδιοι φορείς εμφανίζονται σε επαγρύπνηση, παρακολουθώντας τη σεισμική και ηφαιστειακή δραστηριότητα, ώστε να αξιολογήσουν εγκαίρως αν χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυση των μέτρων προστασίας για τους κατοίκους και τους επισκέπτες των νησιών.