Μια καινοτόμα θεραπευτική προσέγγιση υπόσχεται να φέρει επανάσταση στη μάχη κατά της νόσου Αλτσχάιμερ, καθαρίζοντας τον εγκέφαλο από τις επικίνδυνες πλάκες αμυλοειδούς-β μέσα σε λίγες ώρες.
Μια νέα ελπίδα στη θεραπεία του Αλτσχάιμερ
Μια διεθνής επιστημονική ομάδα από την Ισπανία και την Κίνα παρουσίασε μια πρωτοποριακή μέθοδο που δείχνει να αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται η νόσος Αλτσχάιμερ. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό *Signal Transduction and Targeted Therapy*, αποκάλυψε ότι η αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας του αιματοεγκεφαλικού φραγμού σε πειραματόζωα οδήγησε σε εντυπωσιακά αποτελέσματα: μέσα σε λίγες ώρες, οι πλάκες αμυλοειδούς-β μειώθηκαν κατά περίπου 45%.
Μετά από μόλις τρεις ενέσεις του νέου φαρμάκου, τα ποντίκια με γενετικές μεταλλάξεις που προσομοιάζουν την ανθρώπινη ασθένεια έδειξαν σημαντική βελτίωση σε πολλούς παθολογικούς δείκτες. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η δράση της θεραπείας ήταν όχι μόνο άμεση, αλλά και παρατεταμένη.
Αντιστροφή γνωστικών συμπτωμάτων με διάρκεια
Τα πειραματόζωα που προηγουμένως παρουσίαζαν έντονα σημάδια γνωστικής έκπτωσης, μετά από τρεις δόσεις της θεραπείας, εμφάνισαν επίδοση παρόμοια με εκείνη υγιών ζώων σε δοκιμασίες μνήμης και χωρικής μάθησης. Το εντυπωσιακό είναι πως τα αποτελέσματα διατηρήθηκαν για τουλάχιστον έξι μήνες, υποδεικνύοντας μακροχρόνια αποκατάσταση της εγκεφαλικής λειτουργίας.
«Τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά», ανέφερε η ερευνητική ομάδα υπό την καθοδήγηση του Ινστιτούτου Βιομηχανικής της Καταλονίας (IBEC) και του Νοσοκομείου Δυτικής Κίνας του Πανεπιστημίου Σιτσουάν (WCHSU). Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες τονίζουν ότι προς το παρόν πρόκειται για προκλινικά δεδομένα.
Από εμπόδιο σε σύμμαχο: ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός
Η νέα μελέτη αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό – το προστατευτικό φίλτρο που διαχωρίζει το αίμα από τον εγκεφαλικό ιστό και αποτρέπει τη διείσδυση τοξινών. Μέχρι τώρα, οι περισσότερες θεραπευτικές προσπάθειες εστίαζαν στο να τον παρακάμψουν, είτε μέσω νανοσωματιδίων είτε με τεχνολογίες υπερήχων.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους Junyang Chen και Pan Xiang από το Πανεπιστήμιο Σιτσουάν, αυτές οι μέθοδοι αγνοούν κάτι κρίσιμο: στις περιπτώσεις Αλτσχάιμερ, ο ίδιος ο φραγμός μπορεί να είναι δυσλειτουργικός.
«Ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός δεν είναι απλώς ένα εμπόδιο. Είναι ένα δυναμικό σύστημα μεταφοράς που στην ασθένεια φαίνεται να έχει παθολογική προκατάληψη», σημειώνουν οι ερευνητές, προτείνοντας μια εντελώς διαφορετική θεραπευτική φιλοσοφία.
Νανοσωματίδια που επιδιορθώνουν τον εγκέφαλο
Αντί να προσπαθήσουν να “περάσουν” φάρμακα μέσα στον εγκέφαλο, οι επιστήμονες στόχευσαν στην αποκατάσταση της φυσικής του ικανότητας να απομακρύνει τη βήτα αμυλοειδή. Δημιούργησαν νανοσωματίδια που λειτουργούν σαν μικροσκοπικοί «μηχανικοί», διορθώνοντας τη ροή του αίματος στα εγκεφαλικά αγγεία και ενεργοποιώντας ξανά τον φυσικό μηχανισμό καθαρισμού.
Ο στόχος τους είναι η πρωτεΐνη LRP1, η οποία παίζει ρόλο-κλειδί στην απομάκρυνση των τοξικών ουσιών από τον εγκέφαλο. Η ενεργοποίησή της φαίνεται να αποκαθιστά τη λειτουργία του αιματοεγκεφαλικού φραγμού και να επανεκκινεί τη διαδικασία καθαρισμού.
Μια νέα θεωρία για την προέλευση της νόσου
Η ομάδα των ερευνητών υποστηρίζει μια ανερχόμενη θεωρία που αλλάζει την παραδοσιακή κατανόηση της νόσου Αλτσχάιμερ. Σύμφωνα με αυτή, η πάθηση μπορεί να ξεκινά από τη δυσλειτουργία του αγγειακού συστήματος, και όχι αποκλειστικά από την αποδιοργάνωση των νευρώνων.
Αν αυτή η υπόθεση επιβεβαιωθεί, θα σηματοδοτήσει μια βαθιά αλλαγή στην κατεύθυνση της φαρμακευτικής έρευνας. Η νέα θεραπεία εστιάζει στην αποκατάσταση της φυσιολογικής «κυκλοφορίας αποβλήτων» του εγκεφάλου — μιας διαδικασίας που, όταν διαταράσσεται, οδηγεί στη συσσώρευση τοξικών πρωτεϊνών και στην εμφάνιση των συμπτωμάτων της άνοιας.
Με αυτόν τον τρόπο, η επιστήμη φαίνεται να στρέφεται από την επιθετική παρέμβαση προς την αποκατάσταση της φυσικής ισορροπίας του εγκεφάλου — μια προσέγγιση που ίσως ανοίγει τον δρόμο για πιο αποτελεσματικές και ήπιες θεραπείες στο μέλλον.