Επιστήμονες στην Ισπανία ξεκλείδωσαν τον γενετικό κώδικα της «αθάνατης μέδουσας»– ενός πλάσματος ικανού να επανέρχεται στην εφηβική του κατάσταση- ελπίζοντας ότι θα αποκαλύψουν το μυστικό της μακροζωίας της.
Στη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο «Proceedings of the National Academy of Sciences», η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου του Oviedo, χαρτογράφησαν το γονιδίωμα της Turritopsis dohrnii, του μοναδικού γνωστού είδους μέδουσας που μπορεί να επανέρχεται σε προνυμφικό στάδιο μετά την αναπαραγωγή.
Όπως και άλλα είδη μεδουσών, η ζωή της T. dohrnii χωρίζεται σε δύο μέρη. Κατά τη μη αναπαραγωγική φάση της όπου ο κύριος ρόλος της είναι να παραμείνει ζωντανή σε περιόδους έλλειψης τροφής, ζει στον πυθμένα της θάλασσας. Όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες, οι μέδουσες μετακινούνται σε μικρότερα βάθη για να αναπαραχθούν.
Αν και πολλά είδη μεδουσών έχουν κάποια ικανότητα να αντιστρέφουν τη γήρανση και να επιστρέφουν σε προνυμφικό στάδιο, οι περισσότερες χάνουν αυτή την ικανότητα μόλις φτάσουν σε ηλικία αναπαραγωγής, έγραψαν οι συγγραφείς. Κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση της T. dohrnii.
«Γνωρίζαμε εδώ και 15-20 χρόνια ότι αυτό το είδος είναι σε θέση να κάνει ένα μικρό εξελικτικό τέχνασμα», δήλωσε ο Μόντι Γκράμ, ειδικός στις μέδουσες και διευθυντής του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας της Φλόριντα, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Αυτό το «τέχνασμα» χάρισε στο είδος το παρατσούκλι «αθάνατη μέδουσα», όρος που ο επιστήμονας παραδέχεται ότι είναι λίγο υπερβολικός.
Στόχος της μελέτης ήταν να εντοπίσει τις αιτίες που κάνουν αυτή τη μέδουσα διαφορετική. Η ερευνητική ομάδα συνέκρινε το γονιδίωμά της με εκείνη της Turritopsis rubra, μιας γενετικής «εξαδέλφης» της που δε διαθέτει την ικανότητα αναζωογόνησης μετά την αναπαραγωγή.
Αυτό που διαπίστωσαν είναι ότι η T. dohrnii διαθέτει παραλλαγές στο γονιδίωμά της που την κάνουν καλύτερη στην αντιγραφή και την επιδιόρθωση του DNA. Φαίνεται επίσης να είναι ικανότερες στη διατήρηση των άκρων των χρωμοσωμάτων που ονομάζονται τελομερή. Στον άνθρωπο και σε άλλα είδη, το μήκος των τελομερών έχει αποδειχθεί ότι μειώνεται με την ηλικία. Ο Γκραμ δήλωσε ότι η μελέτη θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν τις διαδικασίες και το ρόλο των πρωτεϊνών που βοηθούν αυτές τις μέδουσες να ξεγελάσουν τον θάνατο.