Σε μια εποχή που η αλήθεια δύσκολα επιβιώνει ανάμεσα στη σιωπή και την πίεση, η στάση του Δημήτρη Λιότσιου υπενθυμίζει πως η εντιμότητα και το καθήκον μπορούν να σταθούν απέναντι στην αυθαιρεσία.
Η στιγμή της δικαίωσης
Μία από τις πιο συγκινητικές σκηνές στη δίκη για την τραγωδία στο Μάτι ήταν η θερμή αναγνώριση του Δημήτρη Λιότσιου από τις οικογένειες των θυμάτων και τους εγκαυματίες. Τη στιγμή που περνούσαν χειροπέδες στον Βασίλη Ματθαιόπουλο, το ακροατήριο φώναζε ρυθμικά «Λιότσιος», αποτίοντας φόρο τιμής στον άνθρωπο που δεν δίστασε να έρθει αντιμέτωπος με τις σκιές της εξουσίας, επιμένοντας να φτάσει η υπόθεση στα δικαστήρια.
Ποιος είναι ο Δημήτρης Λιότσιος
Ο Δημήτρης Λιότσιος είναι ο αξιωματικός της Πυροσβεστικής και πραγματογνώμονας που αρνήθηκε να συγκαλύψει τα γεγονότα γύρω από την τραγωδία στο Μάτι. Όταν του ζητήθηκε να αποσιωπήσει ευθύνες και να τροποποιήσει την έκθεσή του, όχι μόνο αντιστάθηκε αλλά κατέγραψε τις απειλές του Αρχηγού του Σώματος, Βασίλη Ματθαιόπουλου, και τις δημοσιοποίησε, παραδίδοντας ταυτόχρονα την έκθεση.
Μόλις έναν μήνα αφότου ανέλαβε, ο Ματθαιόπουλος τον κάλεσε στο γραφείο του και τον ειρωνεύτηκε:
«Ποιος είσαι εσύ που θα γράψεις για ευθύνες ανωτέρων σου;»
Η πίεση όμως δεν σταμάτησε εκεί. Ο Ματθαιόπουλος:
Τον απείλησε: «Αν γράψεις πως έχει ευθύνες ο Ματθαιόπουλος σε έσκισα εγώ μετά – Θα τα βάλεις με τη Δούρου; θα σ´ ανοίξει τα καπούλια»
Προσπάθησε να τον κατευθύνει: «Πέντε πραγματάκια γράψε: άνεμοι, καύσιμη ύλη, δόμηση αυθαίρετη αναρχική. Αν είναι ελλειπή τα στοιχεία στα@@@@ σου, Θάψτα!»
Τον εκβίασε ευθέως: «Έχεις 15-20 χρόνια για να πάρεις σύνταξη. Θα σου ρθει το χαρτάκι από πάνω και θα λέει μεταθεσούλα για Σάμο και στην πρώτη φωτιά μη του σηκώνεις και τίποτα. Έτσι παίζονται τα παιχνίδια, Θα θες τρεις δικηγόρους»
Ο Λιότσιος, αμετακίνητος, προχώρησε στην ηχογράφηση και παράδοση των στοιχείων.
Η στάση του στο δικαστήριο
Καταθέτοντας ενώπιον του δικαστηρίου, ο Λιότσιος περιέγραψε με λεπτομέρειες τα γεγονότα και εντόπισε ευθύνες ακόμα και σε πολιτικά πρόσωπα, όπως τον τότε Υπουργό Προστασίας του Πολίτη. Με έμφαση τόνισε:
«Έπρεπε να γίνει απομάκρυνση των κατοίκων, αν δεν προλαβαίνατε έπρεπε να κάνετε οργανωμένη επιχείρηση διάσωσης. Δεν υπάρχει πουθενά η επιλογή να περιμένετε να καεί ο κόσμος… Δεν τιμά κανέναν αυτή η εικόνα».
Όταν ρωτήθηκε γιατί καθυστέρησε να παραδώσει τις ηχογραφήσεις, εξήγησε:
«Δεν θα επέτρεπα σε κανέναν να παίξει με αυτήν την υπόθεση με οποιοδήποτε κόστος… Την προστάτευσα… για να φτάσει εδώ που είναι σήμερα».
Και πρόσθεσε:
«Ούτε προσωπικές απόψεις εκφέρω ούτε δικά μου συμπεράσματα. Οι κατηγορούμενοι είναι άνθρωποι που γνωρίζω 25 χρόνια, αλλά δεν θα επέτρεπα αυτή η υπόθεση να μην λάβει την αξία που της αρμόζει».
Απειλές και στον προσωπικό του χώρο
Η αντίσταση του Λιότσιου δεν περιορίστηκε στους τοίχους των γραφείων. Στο δικαστήριο αποκάλυψε ότι υπήρξε δολιοφθορά στη μηχανή του και βλάβη στα φρένα, σύμφωνα με τεχνικό της αντιπροσωπείας, κάτι που έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή του.
Σε συνέντευξή του μετά τη δίκη, όταν ρωτήθηκε αν μετάνιωσε, απάντησε:
«Σε καμιά περίπτωση. Δεν θα τα είχα καλά με τη συνείδησή μου εάν είχα αρνηθεί… Έχω απογοητευθεί… Ο δρόμος ήταν γεμάτος εμπόδια. Κανείς δεν ήθελε να βγει η αλήθεια στο φως».
Το δικό του αποχαιρετιστήριο μήνυμα
Μετά την ιστορική απόφαση του δικαστηρίου, ο Δημήτρης Λιότσιος μοιράστηκε τα συναισθήματά του και την πορεία του μέσα από δημόσια ανάρτηση. Ευχαρίστησε τον εισαγγελέα Ηλία Ζαγοραίο και τον ανακριτή Αθανάσιο Μαρνέρη και επανέλαβε την υπόσχεσή του:
Το κείμενο της ανάρτησης του Δημήτρη Λιότσιου:
«Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα την ευθύνη αυτής της έρευνας, είχα πλήρη επίγνωση της ιστορικής της βαρύτητας… Δεν θα επιτρέψω να θαφτεί η Αλήθεια κάτω από τις στάχτες… Οι θεσμοί προστατεύονται όταν οι ευθύνες προσωποποιούνται και κανείς δεν κρύβεται πίσω από το αξίωμά του».
Ο σπουδαίος άνθρωπος πίσω από το καθήκον
Σήμερα ο Δημήτρης Λιότσιος υπηρετεί στη Χίο. Δεν έχει τιμηθεί για την πράξη του να μην υποκύψει στις πιέσεις και τις απειλές, ούτε για την απόφασή του να καταγγείλει τον προϊστάμενό του. Όμως παραμένει ένας σπάνιος άνθρωπος, ακέραιος και ανθρώπινος, που στάθηκε δίπλα στα θύματα.
«Ο Δημήτρης Λιότσιος είναι πρότυπο»
Η Μαρίνα Καρύδα, πυρόπληκτη και συνιδρύτρια της SALVIA BURN ASSOCIATION, περιγράφει τον Λιότσιο ως πρότυπο και σπάνιο παράδειγμα εντιμότητας:
«Έχουμε έλλειψη προτύπων. Ο Δημήτρης Λιότσιος είναι πρότυπο. Όχι γιατί έκανε τη δουλειά του σωστά – αυτό θα έπρεπε να είναι αυτονόητο. Είναι πρότυπο γιατί σε μια εποχή που ο καθένας κοιτάζει την πάρτη του… υπηρέτησε την Αλήθεια με προσωπικό κόστος».
Αν η Ελλάδα είχε περισσότερους Λιότσιους, ανθρώπους με ήθος και συνέπεια, ίσως να ήταν ένα πιο δίκαιο και λιγότερο διεφθαρμένο κράτος. Εκείνος δεν ξέχασε τους ανθρώπους του Ματιού. Πόνεσε μαζί τους και πάλεψε να ακουστούν. Και γι’ αυτό θα του είναι για πάντα ευγνώμονες.