Η εκπαίδευση είναι από τα πιο σημαντικά θεμέλια μιας κοινωνίας και αρκετές χώρες έχουν καταφέρει να ξεχωρίσουν για το πώς οργανώνουν το σχολικό τους σύστημα. Ας δούμε μερικά παραδείγματα που θεωρούνται πρότυπα παγκοσμίως.
Η παιδεία στη Φινλανδία
Η Φινλανδία έχει κερδίσει διεθνή φήμη για το εκπαιδευτικό της μοντέλο. Οι τάξεις είναι μικρές, τα παιδιά περνούν λιγότερες ώρες στο σχολείο και η έμφαση δίνεται στη χαρά της μάθησης αντί στην πίεση για επιδόσεις. Οι δάσκαλοι απολαμβάνουν υψηλό κύρος και έχουν εξαιρετική κατάρτιση, ενώ οι εξετάσεις δεν είναι συχνές, αφού προτεραιότητα δίνεται στη συνεχή υποστήριξη των μαθητών.
Το αυστηρό αλλά αποδοτικό σύστημα της Σιγκαπούρης
Η Σιγκαπούρη βρίσκεται στις πρώτες θέσεις παγκοσμίως στα μαθηματικά και στις επιστήμες. Το εκπαιδευτικό της σύστημα βασίζεται στην πειθαρχία, στη χρήση τεχνολογίας και στην καλλιέργεια κριτικής σκέψης. Παράλληλα, προσαρμόζεται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, ώστε οι μαθητές να είναι έτοιμοι για τον επαγγελματικό στίβο.
Η απαιτητική Νότια Κορέα
Στη Νότια Κορέα η εκπαίδευση θεωρείται από τις πιο σκληρές στον κόσμο. Οι μαθητές περνούν πολλές ώρες σε φροντιστήρια και επιπλέον μαθήματα, ώστε να πετύχουν υψηλές επιδόσεις. Αν και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, η πίεση που ασκείται στους νέους είναι μεγάλη.
Η Ιαπωνία και η εκπαίδευση στις αξίες
Στην Ιαπωνία οι μαθητές διακρίνονται για την πρόοδο τους στις θετικές επιστήμες. Όμως, πέρα από τη γνώση, το σχολείο δίνει μεγάλη βαρύτητα στην καλλιέργεια συνεργασίας, αλληλοσεβασμού και υπευθυνότητας. Ενδεικτικό είναι ότι οι μαθητές συμμετέχουν στην καθαριότητα και τη φροντίδα των σχολικών χώρων.
Η ισότητα στον Καναδά
Ο Καναδάς επενδύει σε ένα πολυπολιτισμικό σχολικό περιβάλλον που προάγει την ισότητα ευκαιριών. Οι ανισότητες είναι περιορισμένες και η ποιότητα εκπαίδευσης παραμένει υψηλή για όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από την κοινωνική τους θέση.
Η πρωτοπορία της Εσθονίας
Η Εσθονία έχει καταφέρει να ξεχωρίζει στην Ευρώπη με την καινοτομία που φέρνει στην εκπαίδευση. Τα σχολεία χρησιμοποιούν ευρέως την τεχνολογία, ενώ οι μαθητές επιτυγχάνουν εξαιρετικές επιδόσεις σε μαθηματικά, επιστήμες και ανάγνωση. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί τη χαρακτηρίζουν ως «φαινόμενο» της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης.
Η Ολλανδία και η χαρά της μάθησης
Στην Ολλανδία οι μαθητές απολαμβάνουν ένα από τα πιο ευτυχισμένα σχολικά περιβάλλοντα. Οι οικογένειες έχουν ελευθερία επιλογής, ενώ οι γονείς συμμετέχουν ενεργά στη σχολική ζωή. Οι ώρες διδασκαλίας είναι λιγότερες, αλλά αποδοτικές, με αποτέλεσμα ένα ισορροπημένο και δημιουργικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Επιπλέον στοιχεία για τη Φινλανδία
Στις τελευταίες αξιολογήσεις PISA, οι μαθητές της Φινλανδίας σημείωσαν υψηλές επιδόσεις σε επιστήμες, μαθηματικά και ανάγνωση, ξεπερνώντας τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ.
– 511 μονάδες στις φυσικές επιστήμες, 484 στα μαθηματικά και 490 στην ανάγνωση.
– Το 75% των μαθητών έφτασε τουλάχιστον το Επίπεδο 2 στα μαθηματικά, ενώ το 9% διακρίθηκε στα υψηλότερα επίπεδα.
– Μόλις 3% των μαθητών έχει επαναλάβει τάξη, σε αντίθεση με τον μέσο όρο 9% στον ΟΟΣΑ.
– Το 97% των παιδιών έχει φοιτήσει στο νηπιαγωγείο τουλάχιστον για έναν χρόνο.
Παρά τη μείωση των επιδόσεων την τελευταία δεκαετία, η Φινλανδία εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ και παραμένει στις πρώτες θέσεις διεθνώς, ειδικά στις επιστήμες.
Επιπλέον στοιχεία για την Εσθονία
Η Εσθονία κατέχει κορυφαία θέση στην Ευρώπη και βρίσκεται ανάμεσα στις καλύτερες χώρες στον κόσμο.
– Οι μαθητές σημείωσαν 526 μονάδες στις επιστήμες, 510 στα μαθηματικά και 511 στην ανάγνωση.
– Το 90% των παιδιών έφτασε τουλάχιστον το Επίπεδο 2 στις επιστήμες, ενώ 85% στα μαθηματικά και 86% στην ανάγνωση.
– Το 13% των μαθητών διακρίθηκε στα υψηλότερα επίπεδα μαθηματικών, ενώ ανάλογες επιδόσεις καταγράφηκαν και στην ανάγνωση και τις επιστήμες.
Η χώρα θεωρείται το «φαινόμενο» της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης, αφού επιτυγχάνει τους στόχους της ΕΕ σε όλα τα επίπεδα μάθησης και διατηρεί σταθερά εξαιρετικές επιδόσεις.
Καινοτομία και ψηφιακή εκπαίδευση στην Εσθονία
Η Εσθονία ενθαρρύνει τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και τεχνητής νοημοσύνης στην τάξη. Από το 2027 όλοι οι μαθητές θα έχουν προσωπικούς λογαριασμούς με AI υποστήριξη.
Το σχολικό σύστημα περιλαμβάνει δωρεάν γεύματα, δημιουργικά διαλείμματα και μεγάλη αυτονομία στους εκπαιδευτικούς. Η ρομποτική, η εικονική πραγματικότητα και τα διεπιστημονικά projects έχουν ενταχθεί από νωρίς στην εκπαίδευση, ενώ η φοίτηση στο νηπιαγωγείο ξεκινά από την ηλικία των 18 μηνών.
Επιπλέον στοιχεία για την Ελλάδα
Στις αξιολογήσεις PISA 2022, οι μαθητές/τριες της Ελλάδας σημείωσαν επιδόσεις κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ στα βασικά γνωστικά πεδία.
– 441 μονάδες στις φυσικές επιστήμες, 430 στα μαθηματικά και 438 στην ανάγνωση.
– Στα μαθηματικά, μόλις το 53 % των μαθητών έφτασε τουλάχιστον στο επίπεδο 2 (ΟΟΣΑ: 69 %).
– Το χάσμα απόδοσης μεταξύ των πιο ευνοημένων και των λιγότερο ευνοημένων μαθητών είναι σχετικά μικρό (76 μονάδες), συγκριτικά με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (93 μονάδες), ενώ το 12 % των λιγότερο ευνοημένων μαθητών κατάφερε να ενταχθεί στην κορυφαία κατηγορία (σε σχέση με 10 % στον ΟΟΣΑ).
– Το ποσοστό των μαθητών/τριών που πέτυχαν πολύ χαμηλές επιδόσεις είναι από τα υψηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση: 47,2 % στα μαθηματικά, 37,6 % στην ανάγνωση και 37,3 % στις επιστήμες.
– Μόνο 2 % ξεχώρισαν στα μαθηματικά (αντί για 7,9 % μέσος όρος ΕΕ), 2 % στην ανάγνωση (ΕΕ: 6,5 %) και 1,5 % στις επιστήμες (ΕΕ: 6,9 %).
– Η Ελλάδα κατατάχθηκε αρκετά χαμηλά στις επιδόσεις: 44η θέση στα μαθηματικά και στις επιστήμες, και 41η στην ανάγνωση, ανάμεσα στις χώρες που συμμετείχαν στον διαγωνισμό.