Μια ιστορική στιγμή διαδραματίστηκε στο Φανάρι με τη συνάντηση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Πάπα Λέοντα, στέλνοντας μήνυμα ενότητας ανάμεσα στην Ορθόδοξη και τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
Μια συμβολική κοινή ευλογία από τον εξώστη του Πατριαρχείου
Το πρωί της Κυριακής 30 Νοεμβρίου 2025, ο Πάπας Λέων και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος συναντήθηκαν στο Φανάρι και συμμετείχαν στην πατριαρχική και συνοδική θεία λειτουργία στον ναό του Αγίου Ανδρέα. Η τελετή κορυφώθηκε όταν οι δύο Προκαθήμενοι των Εκκλησιών ευλόγησαν από κοινού τους πιστούς από τον εξώστη του Πατριαρχικού Οίκου, μια εικόνα που ενίσχυσε το μήνυμα συμφιλίωσης και άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στις διμερείς σχέσεις.
Μήνυμα συμφιλίωσης και κοινής πορείας
Κατά τις ομιλίες τους, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στάθηκε ιδιαίτερα στη σημασία του διαθρησκευτικού διαλόγου, την ανάγκη αποφυγής λαθών του παρελθόντος και αναφέρθηκε στις διεθνείς κρίσεις, όπως αυτές στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή.
Ο Πάπας Λέων, από την πλευρά του, έκανε έκκληση για έμπρακτη δέσμευση προς την αποκατάσταση της ενότητας των Εκκλησιών και αναφέρθηκε σε σύγχρονα ζητήματα όπως η περιβαλλοντική κρίση και η πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης.
Οι τρεις βασικοί άξονες της κοινής παρέμβασης
Οι δύο θρησκευτικοί ηγέτες ανέδειξαν τρία βασικά ζητήματα που αφορούν την παγκόσμια κοινότητα:
Η κοινή ημερομηνία του Πάσχα ως σημάδι ενότητας
Το Πάσχα προβλήθηκε ως σύμβολο ενότητας και διαλόγου. Επισημάνθηκε πως ο καθορισμός κοινής ημερομηνίας αποτελεί απτό βήμα συμφιλίωσης. Τονίστηκε όμως πως μια τέτοια απόφαση δεν πρέπει να είναι αποτέλεσμα αυθαίρετης ηγετικής πρωτοβουλίας, αλλά προϊόν «ορθόδοξης διαβούλευσης» και αποδοχής από το σώμα των πιστών.
«Οι ενώσεις που επιβλήθηκαν βιαστικά στο παρελθόν απέτυχαν. Δεν πρέπει να επαναλάβουμε αυτά τα λάθη», ειπώθηκε χαρακτηριστικά.
Ανθρωπότητα, περιβάλλον και τεχνολογία
Στο δεύτερο σημείο, το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον, με έμφαση στην αποξένωση που προκάλεσε η πανδημία από τη φύση. Παράλληλα, έγινε εκτενής αναφορά στην ταχύτατη πρόοδο της τεχνητής νοημοσύνης, με τον Πάπα να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ανεξέλεγκτη χρήση της.
Η σχετική τοποθέτησή του χαρακτηρίστηκε «επίκαιρη» και κρίσιμη για όλη την ανθρωπότητα, ανεξαρτήτως θρησκευτικής πεποίθησης.
Οι πόλεμοι και η ανάγκη προστασίας των χριστιανών πληθυσμών
Το τρίτο και πιο δραματικό σημείο της κοινής παρέμβασης αφορούσε τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή. Έγινε λόγος για εκτοπισμούς χριστιανών από τις ιστορικές τους εστίες, ενώ υπογραμμίστηκε η ανάγκη να προστατευτούν αυτοί οι πληθυσμοί ως αναπόσπαστο μέρος της τοπικής ταυτότητας.
«Οι χριστιανοί της περιοχής είναι αυτόχθονες. Δεν μπορούμε να δεχθούμε να εξοριστούν από τη γη τους», τόνισαν.
Η πανηγυρική θρονική εορτή του Αγίου Ανδρέα
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο τίμησε τη θρονική του εορτή ανήμερα του Αγίου Ανδρέα του Πρωτόκλητου, ιδρυτή της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης. Η θεία λειτουργία τελέστηκε υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ενώ συλλειτούργησε και ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος. Παρών στην τελετή ήταν και ο Πάπας Λέων ΙΔ’.
Πλήθος ιεραρχών, πιστών και επισήμων στο Φανάρι
Ο Πάπας Λέων ΙΔ’ έφτασε στο Φανάρι λίγο μετά τις 10:30 τοπική ώρα. Στον ναό του Αγίου Γεωργίου παρευρέθηκαν εκπρόσωποι των δύο Εκκλησιών, άλλων χριστιανικών δογμάτων, διπλωμάτες, επίσημοι και πλήθος πιστών.
Την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησε ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Λοβέρδος.
Το μεσημέρι, μετά το επίσημο γεύμα με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο Πάπας Λέων αναχώρησε για την επόμενη στάση της αποστολικής του περιοδείας, τη Βηρυτό.
Η συμβολική επίσκεψη στον αρμενικό ναό
Νωρίτερα το πρωί, ο Πάπας επισκέφθηκε το πατριαρχείο της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολη, όπου απηύθυνε σύντομη ομιλία:
«Αυτή η επίσκεψη μου δίνει την ευκαιρία να ευχαριστήσω τον Θεό για τη θαρραλέα χριστιανική μαρτυρία του αρμενικού λαού σε όλη την ιστορία, συχνά εν μέσω τραγικών περιστάσεων».
Στάθηκε ιδιαίτερα στην 1.700ή επέτειο της Α’ Οικουμενικής Συνόδου, επισημαίνοντας:
«Η επίσκεψή μου προσφέρει την ευκαιρία να τιμήσουμε το Σύμβολο της Πίστεως της Νικαίας. Πρέπει να αντλήσουμε από αυτή την κοινή αποστολική πίστη προκειμένου να ανακτήσουμε την ενότητα που υπήρχε στους πρώτους αιώνες μεταξύ της Εκκλησίας της Ρώμης και των αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών».
Από την πλευρά του, ο Αρμένιος Πατριάρχης Σαχάγκ Μασαλιάν δήλωσε:
«Ο αρμενικός λαός δεν ξεχνά τους Πάπες που ύψωσαν τη φωνή τους στις δύσκολες στιγμές μας, που στάθηκαν στο πλευρό των χριστιανικών κοινοτήτων που βρίσκονταν σε κίνδυνο και που υπερασπίστηκαν την αλήθεια όταν ο κόσμος δίσταζε».
Και συνέχισε:
«Σήμερα, οι χριστιανοί σε όλη τη Μέση Ανατολή και πέραν αυτής αντιμετωπίζουν δυσκολίες, μετανάστευση και μείωση του πληθυσμού τους. Σε τέτοιες εποχές, η ενότητα γίνεται απαραίτητη. Εδώ στην Τουρκία, οι χριστιανικές κοινότητές μας ζουν ως ένα μικρό ποίμνιο, το οποίο όμως είναι πιο δεμένο με αμοιβαίο σεβασμό. Η Αρμενική Αποστολική Εκκλησία πιστεύει ακράδαντα ότι η χριστιανική διαίρεση πληγώνει το Σώμα του Χριστού, αλλά εμπιστευόμαστε ότι το Άγιο Πνεύμα θεραπεύει αυτές τις πληγές και φέρνει τις Εκκλησίες πιο κοντά, βήμα βήμα».