Η γη στη Σαντορίνη δείχνει ξανά σημάδια ηφαιστειακής δραστηριότητας, προκαλώντας ανησυχία στους επιστήμονες. Στη Νέα Καμένη, οι εκπομπές αερίων και η χαρακτηριστική μυρωδιά θείου έχουν τραβήξει την προσοχή των γεωλόγων, οι οποίοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.
Ωστόσο, αν και η κατάσταση υποδηλώνει παραμόρφωση του ηφαιστειακού πεδίου, οι ειδικοί διευκρινίζουν ότι δεν σηματοδοτεί απαραίτητα μια επικείμενη έκρηξη. Η παρακολούθηση συνεχίζεται, με στόχο την καλύτερη κατανόηση της δραστηριότητας του ηφαιστείου.
Δείτε το βίντεο:
Το ηφαίστειο της Νέας Καμένης στο επίκεντρο
Η Νέα Καμένη, γνωστή ως το ηφαίστειο της Σαντορίνης, αποτελεί ενεργό ηφαιστειακό σχηματισμό στο ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου. Η τελευταία της έκρηξη σημειώθηκε το 1950, ενώ από τότε η περιοχή παραμένει σε σχετική ηρεμία, με ήπιες γεωλογικές διεργασίες.
Ιστορικές εκρήξεις και το τσουνάμι του 1650
Το ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Σαντορίνης έχει καταγράψει έντονη δραστηριότητα στο παρελθόν. Στον υποθαλάσσιο κρατήρα Κολούμπο, το 1650 σημειώθηκε μια μεγάλη έκρηξη, προκαλώντας τσουνάμι που έπληξε το νησί.
Οι επιστήμονες συνεχίζουν να καταγράφουν σεισμικά και γεωδυναμικά δεδομένα, με σκοπό να παρακολουθούν την κατάσταση του ηφαιστείου.
Η Νέα Καμένη αποτελεί το νεότερο τμήμα ξηράς στη Μεσόγειο, καθώς σχηματίστηκε μεταξύ 1570 και 1573. Σήμερα, καλύπτει έκταση 340 εκταρίων, με το υψηλότερο σημείο της να φτάνει τα 127 μέτρα πάνω από τη θάλασσα. Δύο αγκυροβόλια, ο όρμος Ταξιάρχης και ο όρμος Ερινιάς, επιτρέπουν την πρόσβαση στο νησί.
Τόσο η Νέα όσο και η Παλαιά Καμένη προστατεύονται από το κοινοτικό δίκτυο NATURA 2000.
Η σύνδεση των σεισμών με την ηφαιστειακή δραστηριότητα
Ο καθηγητής Γεωλογίας Αβραάμ Ζεληλίδης εξηγεί πως η σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες συνδέεται με την ηφαιστειακή δραστηριότητα της περιοχής. Σύμφωνα με τον ίδιο, η βύθιση της αφρικανικής πλάκας κάτω από την ευρωπαϊκή προκαλεί τήξη πετρωμάτων, δημιουργώντας το ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου.
Όπως αναφέρει:
“Τα ηφαίστεια της περιοχής είναι ενεργά, ακόμα κι αν δεν έχουν εκραγεί πρόσφατα. Η Σαντορίνη είναι το μόνο που παρουσιάζει συχνά δραστηριότητα. Τα υπόλοιπα ηφαίστεια, όπως της Μήλου, της Νισύρου και του Σουσακίου, παραμένουν ανενεργά, αλλά θεωρούμε ότι ανά πάσα στιγμή μπορούν να ενεργοποιηθούν.”
Τα στάδια μιας ηφαιστειακής έκρηξης
Ένα ηφαίστειο περνάει από διάφορα στάδια πριν από μια έκρηξη. Αυτά περιλαμβάνουν περιόδους ηρεμίας, αυξημένης δραστηριότητας και κορύφωσης, που μπορεί να οδηγήσει σε μια έκρηξη. Ωστόσο, η χρονική διάρκεια κάθε σταδίου δεν είναι σταθερή.
Ο καθηγητής Ζεληλίδης τονίζει ότι η αύξηση των σεισμών και η άνοδος της λάβας υποδηλώνουν πιθανή κινητικότητα του ηφαιστείου.
“Η άνοδος της λάβας δημιουργεί ρωγμές και σεισμούς. Όμως, σε κάποιες περιπτώσεις, η πίεση εκτονώνεται μέσω αερίων, εμποδίζοντας μια μεγάλη έκρηξη.”
Η Σαντορίνη έχει εμφανίσει τόσο ήρεμες όσο και εκρηκτικές εκρήξεις στο παρελθόν, με τη χημική σύνθεση του μάγματος να παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο εκδήλωσής τους.
Τι θα συμβεί αν εκραγεί το Κολούμπο;
Σε περίπτωση έκρηξης του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο, οι επιπτώσεις θα εξαρτηθούν από το είδος της έκρηξης. Ο καθηγητής αναφέρει χαρακτηριστικά:
“Η ιστορία έχει δείξει ότι ηφαιστειακές εκρήξεις μπορούν να προκαλέσουν τσουνάμι και εκτεταμένες καταστροφές. Η μινωική έκρηξη στη Σαντορίνη προκάλεσε τεράστια καταστροφή, επηρεάζοντας πολιτισμούς. Αν το Κολούμπο εκραγεί, το αν θα εκτονωθεί ή θα προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.”
Αν και η έκλυση αερίων μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός εκτόνωσης της πίεσης, οι επιστήμονες πραγματοποιούν καθημερινές αναλύσεις για να εκτιμήσουν την εξέλιξη της κατάστασης.
Παρακολούθηση και προληπτικά μέτρα
Οι επιστήμονες βασίζονται σε συγκεκριμένα στοιχεία για να εκτιμήσουν αν μια ηφαιστειακή έκρηξη πλησιάζει. Αυτά περιλαμβάνουν:
– Αύξηση της σεισμικής δραστηριότητας
– Έξοδο αερίων από το έδαφος ή τη θάλασσα
– Παραμόρφωση του εδάφους
– Αύξηση της θερμοκρασίας των θερμών πηγών
Όπως εξηγεί ο Ζεληλίδης:
“Αν οι σεισμοί σταματήσουν, ίσως το φαινόμενο έχει εκτονωθεί. Αν συνεχιστούν και ενταθούν, τότε μπορεί να βρισκόμαστε κοντά σε μια έκρηξη. Το υποθαλάσσιο Κολούμπο δυσκολεύει την άμεση παρατήρηση, οπότε οι επιστήμονες στηρίζονται σε μετρήσεις αερίων και σεισμικών δεδομένων.”
Οι ελληνικές αρχές και επιστημονικές ομάδες βρίσκονται σε επιφυλακή, παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις, καθώς το ηφαιστειακό πεδίο της Σαντορίνης παραμένει ενεργό.