Με τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ, πολλοί είναι αυτοί σε Ελλάδα και Κύπρο που επανέφεραν στη μνήμη το ζήτημα των αγωνιστών για την ανεξαρτησία της Κύπρου, οι οποίοι τη δεκαετία του 1950 δεν έλαβαν απονομή χάριτος από τη νεαρή τότε μονάρχη και οδηγήθηκαν στην αγχόνη από τις βρετανικές δυνάμεις στη Μεγαλόνησο.
Πρόκειται για εννέα άνδρες, ανάμεσά τους και οι Μιχαήλ Καραολής, Ανδρέας Δημητρίου και Ευαγόρας Παλληκαρίδης, που απαγχονίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας, υπόθεση που προκάλεσε κύμα οργής εναντίον της Βρετανίας και του θρόνου, με τους Κύπριους να επιφυλάσσουν εχθρική υποδοχή στην Ελισάβετ Β’ κατά την επίσκεψή της το 1993.
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, οι Ελληνοκύπριοι διαδηλωτές κατηγόρησαν τη βασίλισσα για τον θάνατο των εννέα αγωνιστών που εκτελέστηκαν κατά τη διάρκεια του αντιαποικιακού αγώνα της ΕΟΚΑ.
Ωστόσο, κατά τις ίδιες πηγές, τα αρχεία έδειξαν ότι η βασίλισσα δεν υπέγραψε καμία εντολή θανάτου των απαγχονισθέντων, ούτε και τους αρνήθηκε την αναστολή της θανατικής καταδίκης, καθώς η εξουσία για τη χορήγηση χάρης ή αναστολής στις αποικίες, είχαν ανατεθεί στους κατά τόπους κυβερνήτες και όχι στη Βασίλισσα. Κυβερνήτης τότε στην Κύπρο ήταν ο Βρετανός στρατιωτικός, Τζον Χάρτινγκ. Την ίδια άποψη για το δικαίωμα απονομής χάριτος εξέφρασε και η cyprus-mail σε σχετικό αφιέρωμά της.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι, όπως μετέδωσε η δημόσια τηλεόραση, οι δικηγόροι του Ευαγόρα Παλληκαρίδη είχαν στείλει τηλεγράφημα προς την Βασίλισσα, το οποίο φέρει σφραγίδα παραλαβής από το Παλάτι 13.3.1957 στο οποίο έλεγαν:
“Εκ μέρους του Ευαγόρα Παλληκαρίδη και του πατέρα του, o οποίος για χρόνια υπηρέτησε πιστά ως αστυνομικός και της μητέρας του, κάνουμε τελευταία έκκληση στην Μεγαλειότητά σας να μην απαγχονιστεί στις Κεντρικές Φυλακές στις 14.3.1957. Ήταν ένοχος μόνο για κατοχή όπλου δίχως σφαίρες και παραδόθηκε δίχως αντίσταση, παρακαλούμε την Μεγαλειότητά σας να εισηγηθείτε έλεος (mercy) “. Ωστόσο δεν έλαβαν καμία απάντηση, και, καθώς δεν είχαν ασκήσει παράλληλα και έφεση, η εκτέλεση προχώρησε κανονικά επ’ονόματι της κυβέρνησης της Αυτού Μεγαλειότητος.
Η ανάρτηση της Ακρίτα
Στον αντίποδα, υποστηρίζεται ότι η επίκληση του νομικού καθεστώτος των αποικιών αποτελεί πρόφαση καθώς επίσης και ότι εάν η βασίλισσα επιθυμούσε να δοθεί χάρη, είχε κάθε δυνατότητα να αναλάβει σχετική πρωτοβουλία.
Στο πλαίσιο αυτό, η Έλενα Ακρίτα με μία ανάρτηση, αναφέρεται στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, που παρά τις προσπάθειες των ελληνικών και κυπριακών αρχών, δολοφονήθηκε δι’απαγχονισμού το 1957, μόλις στα 19 του χρόνια.
Η γνωστή δημοσιογράφος και συγγραφέας, της οποίας ο πατέρας ήταν Κύπριος, ο σπουδαίος Λουκής Ακρίτας, ανήρτησε στον λογαριασμό της στο Facebook, το τελευταίο γράμμα του Ευαγόρα Παλληκαρίδη στο οποίο έγραφε:
“Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο. Θ΄ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να ‘ναι το τελευταίο μου γράμμα.
Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα.
Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί”.
Η Έλενα Ακρίτα κλείνει την χθεσινή ανάρτησή της, σημειώνοντας πως “η βασίλισσα που πέθανε σήμερα (και που δεν επισκέφθηκε ποτέ την Ελλάδα) μπορούσε να τον σώσει. Τον δολοφόνησε δι’ απαγχονισμού”.
Πηγή: thetoc.gr