Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που βρίσκεται στο Άγιο Όρος είναι γνωστή ως Γοργοεπήκοος, επειδή ανταποκρίνεται γρήγορα στις δεήσεις των πιστών. Η ιστορία της συνδέεται με ένα συγκλονιστικό θαύμα και μια βαθιά πνευματική εμπειρία.
Η εικόνα της Παναγίας στη Μονή Δοχειαρίου
Η περίφημη εικόνα της Παναγίας Γοργοεπηκόου βρίσκεται στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου του Αγίου Όρους. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των πατέρων της Μονής, προστατεύει διαρκώς όσους κατοικούν εκεί, αλλά και όσους ζητούν τη βοήθειά της με πίστη και ευλάβεια.
Αυτό που κάνει ξεχωριστή αυτή την εικόνα είναι το όνομά της, «Γοργοεπήκοος», το οποίο σημαίνει ότι υπακούει γρήγορα στις προσευχές. Η εικόνα υπάρχει στη Μονή τουλάχιστον από το 1646 και πιστεύεται ότι αγιογραφήθηκε από την εποχή του ιδρυτή της Μονής, Νεοφύτου, τον 11ο αιώνα.
Το θαυμαστό περιστατικό με τον μοναχό και η θεία φωνή
Το 1646, η Μονή περνούσε μια δύσκολη περίοδο, αφού δεν είχε τα χρήματα για να πληρώσει τους φόρους στους Οθωμανούς. Ο τραπεζάρης της Μονής περνούσε καθημερινά μπροστά από την εικόνα της Παναγίας κρατώντας δαδιά αναμμένα, ακόμα και τη νύχτα.
Ένα βράδυ, καθώς περνούσε από μπροστά της, άκουσε μια φωνή να του λέει:
«Μην περνάς από εκεί και μαυρίζεις τον τόπο με καπνό».
Ο μοναχός θεώρησε ότι άκουσε κάποιον άνθρωπο και αγνόησε τη φωνή. Ωστόσο, λίγες μέρες μετά, καθώς επαναλάμβανε την ίδια συνήθεια, η φωνή ακούστηκε ξανά, αυτή τη φορά πιο έντονη και αυστηρή:
«Ώ Μοναχέ αμόναχε, έως πότε θα συνεχίσεις να καπνίζεις τη μορφή μου και να με μαυρίζεις ατιμώντας με;»
Αμέσως μετά, ο μοναχός τυφλώθηκε. Κατάλαβε τότε το λάθος του και έφτιαξε ένα στασίδι μπροστά στην εικόνα, παρακαλώντας καθημερινά τη Θεοτόκο να του συγχωρέσει την ασέβεια και να του επιστρέψει το φως του.
Και πράγματι, η Παναγία του μίλησε και πάλι:
«Ιδού, από σήμερα σου χαρίζω το φως και πρόσεξε στο εξής να μην περάσεις με αναμμένα δαδιά, γιατί εγώ είμαι η Κυρία της Μονής αυτής και γοργά υπακούω σ’ εκείνους που με επικαλούνται και τους χαρίζω τα προς σωτηρία αιτήματά τους, διότι καλούμαι Γοργοεπήκοος».
Από εκείνη τη στιγμή, η εικόνα τιμάται με το όνομα αυτό.
Η παρουσία και τα θαύματα της Παναγίας
Η Παναγία Γοργοεπήκοος συνεχίζει έως σήμερα να φανερώνει τη χάρη της. Πολλά θαύματα έχουν καταγραφεί, όχι μόνο στο Άγιο Όρος, αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Θεραπείες από σοβαρές ασθένειες, αποκατάσταση της όρασης, σωτηρία ανθρώπων από ναυάγια, αποκάλυψη χαμένων αντικειμένων, ακόμα και προστασία από καταστροφές της φύσης, είναι μερικά μόνο από τα περιστατικά που αποδίδονται στην μεσιτεία της Παναγίας.
Χαρίζει παιδιά σε άτεκνα ζευγάρια, θεραπεύει από πονοκεφάλους, παραλύσεις, κόπωση, θανάσιμες αρρώστιες και προστατεύει σε στιγμές κινδύνου. Στη Μονή Δοχειαρίου διατηρείται καταγεγραμμένη πλήθος τέτοιων επεμβάσεων.
Το παρεκκλήσι και η τιμή στο όνομα της
Όταν ο μοναχός Νείλος θεραπεύτηκε, οι πατέρες της Μονής έκτισαν παρεκκλήσι προς τιμήν της Γοργοεπηκόου. Στον χώρο αυτό τελείται η Θεία Λειτουργία δύο φορές την εβδομάδα, οι κουρές των μοναχών, και καθημερινά ψάλλονται παρακλήσεις μπροστά στην εικόνα.
Η πρώτη εικόνα της Παναγίας στο μοναστήρι είχε αγιογραφηθεί το 1563 και την παρουσίαζε ως Βρεφοκρατούσα, Φοβερά Προστασία και Γοργοεπήκοο. Όμως, όταν η ίδια μίλησε στον μοναχό, χρησιμοποίησε μόνο το όνομα «Γοργοϋπήκοος».
Αυτό δηλώνει τη βαθιά σημασία της υπακοής στην πνευματική ζωή, αφού η Παναγία υπακούει στα αιτήματα των ανθρώπων, όπως υπάκουσε και στον Αρχάγγελο Γαβριήλ λέγοντας: «Ιδού η δούλη Κυρίου».
Το χάρισμα της διακονίας και η διαρκής προστασία
Μετά το θαύμα της θεραπείας, η Παναγία έδειξε και έναν άλλο ρόλο της: το χάρισμα της διακονίας. Όπως ο Χριστός υπηρετεί τους ανθρώπους, έτσι και η Μητέρα Του συνεχίζει να διακονεί τη σωτηρία μας με ταπείνωση και αγάπη.
Πολλές εικόνες, ναοί και μοναστήρια ανά την Ελλάδα έχουν αφιερωθεί στην Παναγία Γοργοεπήκοο, τιμώντας τη χάρη και την προστασία της.
Η εορτή της Παναγίας Γοργοεπηκόου
Η Εκκλησία τιμά την Παναγία Γοργοεπήκοο κάθε χρόνο την 1η Οκτωβρίου. Είναι ημέρα χαράς και ευγνωμοσύνης προς τη Μητέρα του Θεού που, με αγάπη, φροντίζει και προστατεύει κάθε πιστό.
Ας την επικαλούμαστε καθημερινά, ας ψάλλουμε την Παράκλησή της και ας τη δοξάζουμε για τη γρήγορη βοήθεια και τη μητρική της στοργή. Γιατί όπως αναφέρει το κείμενο:
«Η Μητέρα του Κυρίου μας μεριμνά γοργά για τη σωτηρία όλων μας και αναδίδει χάρη σε όλους όσους την επικαλούνται με πίστη, ελπίδα και αγάπη.»