Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές αναμένονται σήμερα στη Γερμανία για να καταγγείλουν «την τρέλα των ενοικίων». Και έχουν εντοπίσει τους ενόχους για το πρόβλημα: οι κερδοσκόποι της αγοράς ακινήτων.
Στο Βερολίνο τα ενοίκια έχουν διπλασιαστεί μέσα σε μία δεκαετία και οι διαδηλωτές αναμένεται να συγκεντρωθούν κατά εκατοντάδες το μεσημέρι στην Αλεξάντερπλατς για να καταγγείλουν εταιρείες όπως η Deutsche Wohnen και η Vonovia, οι οποίες έχουν αγοράσει χιλιάδες κτίρια εκμεταλλευόμενες τις χαμηλές τιμές.
«Ο νέος ιδιοκτήτης είναι γνωστός εδώ, διαθέτει περισσότερα από 1.500 διαμερίσματα και πρόκειται ξεκάθαρα για επιχείρηση (…) αγοράζει και πουλά με τα χρήματα επενδυτών, οι οποίοι φυσικά επιθυμούν τη μέγιστη δυνατή απόδοση», εξηγεί ο 75χρονος Χανς φον Μέιντελ.
Ο φον Μέιντελ ζει εδώ και 45 χρόνια στο ίδιο σπίτι στην οδό Χάζενχάιντε. Τώρα όμως το κτίριο στο οποίο μένει άλλαξε ιδιοκτήτη και ο ηλικιωμένος άνδρας φοβάται ότι θα του συμβεί αυτό που έχουν πάθει ήδη χιλιάδες Βερολινέζοι: ακύρωση του μισθωτηρίου του, ανακαίνιση του κτιρίου και στη συνέχεια νέα εκμίσθωσή του με μεγάλη αύξηση στο ενοίκιο.
Το 2018 η Vonovia αύξησε το μέσο ενοίκιό της κατά 4,2%. Η εταιρεία διαθέτει σχεδόν 350.000 διαμερίσματα.
Η αύξηση των τιμών των ενοικίων ενισχύεται από τη δημοφιλία που γνωρίζουν οι μεγάλες πόλεις, όπου Γερμανοί και Ευρωπαίοι εγκαθίστανται κατά χιλιάδες κάθε χρόνο, αυξάνοντας τη ζήτηση για κατοικίες χωρίς ωστόσο να αυξάνεται αντίστοιχα και η προσφορά.
«Εδώ και πέντε χρόνια υπάρχει αύξηση στις κατασκευές νέων κατοικιών, όμως αυτό δεν καλύπτει τις ελλείψεις, καθώς κατασκευάζονται πολύ λίγες κοινωνικές κατοικίες ή κατοικίες σε προσιτές τιμές», εξηγεί ο Ούλριχ Ρόπερτς, εκπρόσωπος της γερμανικής ένωσης ενοικιαστών.
Εξάλλου ο Ρόπερτς εκτιμά ότι εταιρείες όπως η Deutsche Wohnen και η Vonovia έχουν «πολιτική επιρροή σε εθνικό επίπεδο», γεγονός που εμποδίζει την υιοθέτηση πραγματικών μέτρων για τον έλεγχο των τιμών των ενοικίων.
Συχνά οι κανόνες ισχύουν σε τοπικό επίπεδο και έχουν στόχο να προστατεύουν συνοικίες από την αλλαγή του ύφους τους και από τους επενδυτές, περιορίζοντας τις ανακαινίσεις που επιτρέπονται. Όμως αυτό «δεν μπορεί παρά να καθυστερήσει το φαινόμενο», σημειώνει ο ίδιος.
Στο μεταξύ οργανώνεται μια εκστρατεία προκειμένου να πειστεί η δημαρχία του Βερολίνου να απαλλοτριώνει τις εταιρείες που διαθέτουν περισσότερες από 3.000 κατοικίες, σημειώνει η Ρούζμπεχ Ταχέρι εκπρόσωπος της πρωτοβουλίας αυτής.
Η αίτησή της πρέπει να συγκεντρώσει επαρκή αριθμό υπογραφών –αρχικά 20.000 και στη συνέχεια 170.000—για να διεξαχθεί τοπικό δημοψήφισμα.
Η Ταχέρι εκτιμά ότι πρόκειται για μια «μάχη των τάξεων». Όμως ο οικονομολόγος Χάραλντ Ζίμονς πιστεύει ότι το σχέδιό της είναι «εντελώς παράλογο», διότι εταιρείες όπως η Deutsche Wohnen και η Vonovia κατέχουν μόλις του 5% με 6% των κατοικιών. Το να επιτεθεί κανείς μόνο στις μεγάλες εταιρείες σημαίνει ότι «το 5% των Βερολινέζων δεν θα είναι αναγκασμένο να πληρώνει μεγάλα ενοίκια, την ώρα που οι υπόλοιποι θα πληρώνουν τα ίδια», εξηγεί.
«Ο τυπικός μισθωτής στη Γερμανία είναι μικρός, διαθέτει δύο, τρία, τέσσερα έως και 20 διαμερίσματα. Αυτό ισχύει για το 70% των μισθωτηρίων», προσθέτει ο Ζίμονς.
Ως λύση μένει λοιπόν η αγορά κτιρίων από την πόλη –η οποία κυβερνάται από έναν συνασπισμό της αριστεράς με την άκρα αριστερά και τους Πράσινου– ώστε να σταματήσει η ανεξέλεγκτη άνοδος των ενοικίων.
Αυτή η λύση αναφέρεται εδώ και μερικούς μήνες, αν τα οικονομικά του Βερολίνου είναι σε οικτρή κατάσταση και η τιμή του τετραγωνικού στην πόλη έχει εκτοξευθεί.
«Οι τιμές πώλησης έχουν αυξηθεί δύο φορές περισσότερο σε σχέση με τα ενοίκια, αυτό θα ήταν καλή ιδέα πριν 8 χρόνια», σχολιάζει ο Ζίμονς.
«Όταν οι άνθρωποι μάθουν πόσα δισεκατομμύρια χρειάζονται, πολιοί θα δουν τα πράγματα αλλιώς», παραδέχθηκε και ο δήμαρχος του Βερολίνου Μίχαελ Μούλερ.