Ένα μοναδικό εύρημα από την καρδιά της Μικράς Ασίας ήρθε στο φως: ψωμί ηλικίας 1.300 ετών με αφιέρωση στον Ιησού, που συνδέει τη θρησκευτική πίστη με την καθημερινότητα των πρώτων χριστιανών.
Μοναδικό ψωμί με εικόνα του Χριστού
Στον αρχαιολογικό χώρο Τοπρακτεπέ, στην αρχαία Ειρηνούπολη της Κιλικίας στη σημερινή Τουρκία, μια ομάδα αρχαιολόγων ανακάλυψε πέντε αρχαία ψωμιά, ηλικίας περίπου 1.300 ετών. Το εύρημα θεωρείται εξαιρετικά σπάνιο, τόσο για την κατάστασή του όσο και για τη θρησκευτική και ιστορική του σημασία.
Ανάμεσα στα πέντε ψωμιά, ξεχωρίζει ένα που φέρει την εικόνα του Ιησού Χριστού και συνοδεύεται από ελληνική επιγραφή που γράφει: «Με τις ευχαριστίες μας στον Ευλογημένο Ιησού».
Οι ειδικοί παρατηρούν ότι η απεικόνιση του Χριστού διαφέρει από την κλασική εικονογραφία του Παντοκράτορα. Αντί να εμφανίζεται ως θεϊκή μορφή εξουσίας, αποδίδεται εδώ ως πιο ανθρώπινος, σχεδόν αγρότης, ενισχύοντας τον συμβολισμό της σύνδεσης της πίστης με την καλλιέργεια της γης και τη γονιμότητα.
Πώς διατηρήθηκαν για 13 αιώνες
Η εξαιρετική κατάσταση των ψωμιών αποδίδεται στις μοναδικές συνθήκες διατήρησης στον χώρο όπου βρέθηκαν: περιορισμένη έκθεση στο οξυγόνο και σταθερή θερμοκρασία. Σύμφωνα με το National Geographic, πρόκειται για «τα πιο λειτουργικά και καλοδιατηρημένα ψωμιά που έχουν βρεθεί ποτέ στην Ανατολία».
Η επιγραφή δίπλα στην εικόνα του Χριστού θεωρείται αυθεντική έκφραση πίστης από τις χριστιανικές κοινότητες της Μέσης Βυζαντινής περιόδου. Αντί για διακοσμητικό στοιχείο, λειτουργεί ως θρησκευτικό σύμβολο που αναδεικνύει τη σύνδεση του Χριστού με την καθημερινή τροφή και την ευλογία της γης. Η χρήση του ψωμιού, κατά τους αρχαιολόγους, φαίνεται να σχετίζεται με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, δίνοντάς του σαφώς λειτουργικό χαρακτήρα.
Τα υπόλοιπα ψωμιά με σύμβολο του Μαλτέζικου σταυρού
Τα άλλα τέσσερα ψωμιά φέρουν αποτυπώματα του Μαλτέζικου σταυρού, ενός χριστιανικού συμβόλου ευρέως διαδεδομένου στην τέχνη και την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής. Το γεγονός αυτό ενισχύει την εκτίμηση των αρχαιολόγων ότι τα ψωμιά είχαν ιερό σκοπό και δεν προορίζονταν για απλή κατανάλωση.
Επόμενο βήμα: αρχαιοβοτανικές και τεχνολογικές αναλύσεις
Η επιστημονική ομάδα σκοπεύει να πραγματοποιήσει αρχαιοβοτανικές αναλύσεις για να ταυτοποιήσει τα δημητριακά και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στην παρασκευή των ψωμιών. Παράλληλα, θα αξιοποιηθούν τεχνικές μικροσκοπίας και τομογραφίας, ώστε να μελετηθεί με ακρίβεια η διαδικασία ενανθράκωσης που συνέβαλε στη διατήρησή τους επί περισσότερο από μία χιλιετία.
📌Ermenek’te M.S. 7.–8. Yüzyıla Ait “Kominyon Ekmeği” Gün Yüzüne Çıkarıldı
Ermenek ilçesinde yer alan Topraktepe (Eirenopolis Antik Kenti) kazılarında, M.S. 7.–8. yüzyıla tarihlenen karbonlaşmış beş ekmek tespit edilmiştir. Bu ekmeklerden birinin üzerinde Hz. İsa tasviri ve… pic.twitter.com/LPvtX0snA3
— Karaman Valiliği (@KaramanValiligi) October 8, 2025
Τι αποκαλύπτει αυτή η ανακάλυψη
Το εύρημα αυτό φωτίζει όχι μόνο τη θρησκευτική ζωή των κατοίκων της Μέσης Βυζαντινής περιόδου αλλά και τις διατροφικές τους συνήθειες, τις τεχνολογικές τους γνώσεις και τη σχέση τους με τη γεωργία και τη λατρεία.
Μέσα από ένα κομμάτι ψωμιού, οι αρχαιολόγοι καταφέρνουν να σκιαγραφήσουν έναν ολόκληρο κόσμο πίστης, καθημερινότητας και πολιτισμού, όπως εκφραζόταν στην αρχαία Ειρηνούπολη πριν από 1.300 χρόνια.