H Ενριέτα Λαξ ήταν 31 ετών όταν διαγνώστηκε με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Αλλά στις ΗΠΑ του 1951 ελάχιστες κλινικές δέχονταν Αφροαμερικανούς κι έτσι η νεαρή μητέρα έξι παιδιών αναγκάστηκε να καταφύγει στο Johs Hopkins της Βαλτιμόρης, όπου ελήφθησαν δείγματα ιστού από τον όγκο στον τράχηλο της μήτρας της. Την καλλιέργεια ανέλαβε ο δρ Τζορτζ Ότο Γκι, που προσπαθούσε επί τρεις δεκαετίες να δημιουργήσει μια αθάνατη ανθρώπινη κυτταρική σειρά. Και τα κατάφερε με τα κύτταρα της Λαξ .
Ένα φυσιολογικό κύτταρο στη διάρκεια της σύντομης ζωής του διαιρείται κατά μέσο όρο περίπου 40 φορές.
Αλλά τα κύτταρα της Henrietta Lacks εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να διαιρούνται σχεδόν κάθε μέρα, περίπου 67 χρόνια μετά το θάνατό της (Φωτογραφία: ΑΡ)
Η γυναίκα έχασε τη μάχη με τον καρκίνο το 1951 αγνοώντας την επανάσταση που θα έφερναν τα κύτταρά της στην Ιατρική.
Αλλά κι οι απόγονοί της το έμαθαν πολύ αργότερα, τη δεκαετία του 70 όταν τους ζήτησαν επιστήμονες να πάρουν δείγματα αίματος.
Η Ενριέτα Λαξ (Φωτογραφία: Oregon State University)
Το γεγονός ότι δεν ζητήθηκε ή άδεια της Λαξ να καλλιεργηθούν τα κύτταρά της -κάτι που δεν προβλεπόταν στη νομοθεσία της εποχής- πυροδότησε μια έντονη συζήτηση περί των δικαιωμάτων των ασθενών και περί ρατσισμού με πολλούς να υποστηρίζουν ότι η η Ενριέτα έπεσε θύμα εκμετάλλευσης ως Αφροαμερικανή.
Επί σειράν ετών τα κύτταρά της χρησιμοποιούνταν εμπορικά χωρίς να γνωρίζει κάτι η οικογένειά της.
Από το 2013 ωστόσο, επήλθε συμφωνία μεταξύ μελών της οικογένειάς της και αξιωματούχων του National Institutes of Health, που τους δίνει κάποιον έλεγχο στην πρόσβαση στην αλληλουχία DNA των κυττάρων της προγονής τους.
Τα λεγόμενα κύτταρα HeLa (από το όνομα της δότριας) είναι σήμερα τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα ανθρώπινα κύτταρα σε εργαστήρια βιολογίας σε όλο τον κόσμο. Η κυτταρική σειρά έχει βοηθήσει στην ανάπτυξη φαρμάκων κατά της πολιομυελίτιδας, του έρπη και της νόσου Πάρκινσον. Αλλά η προέλευσή τους παραμένει αμφιλεγόμενη…