Η δολοφονία της Ελένης Παπαδάκη το 1944, κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών, εξακολουθεί να προκαλεί έντονα συναισθήματα και πολιτικές αντιδράσεις, με τη σημερινή παρέμβαση της Αφροδίτης Λατινοπούλου να αναδεικνύει τη σημασία που αποδίδει το κόμμα της στο γεγονός.
Ανάρτηση Λατινοπούλου για τη μνήμη της Παπαδάκη
Η Αφροδίτη Λατινοπούλου, μέσα από ανάρτηση στον προσωπικό της λογαριασμό στο Facebook, αναφέρθηκε στη δολοφονία της ηθοποιού Ελένης Παπαδάκη χαρακτηρίζοντάς την «διαχρονικό σύμβολο της βαρβαρότητας». Όπως σημείωσε, η Παπαδάκη «δολοφονήθηκε με φρικτό τρόπο από θιασώτες του ερυθρού ολοκληρωτισμού» και υπέστη «απάνθρωπα βασανιστήρια».
Η πρόεδρος της «Φωνής Λογικής» αναφέρει ότι η εκτέλεση της Παπαδάκη είναι μια διαρκής υπενθύμιση για το πώς η Αριστερά επιδίωξε να επιβάλει την ιδεολογική της κυριαρχία «με τη βία, τον τρόμο και τις εκτελέσεις χαρακτήρων και ανθρώπων». Κλείνοντας την ανάρτησή της, γράφει:
«Ποτέ ξανά Αριστερά. Τιμή και δόξα στις Ένοπλες Δυνάμεις, στα Σώματα Ασφαλείας και στους εθνικόφρονες Έλληνες που κράτησαν την Ελλάδα ελεύθερη και το Έθνος όρθιο».
Η ιστορία πίσω από τη δολοφονία της Παπαδάκη
Η Ελένη Παπαδάκη, κορυφαία ηθοποιός της εποχής της, εκτελέστηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1944, κατά τα Δεκεμβριανά, από μέλη της οργάνωσης ΟΠΛΑ, η οποία συνδεόταν με το ΚΚΕ. Την κατηγόρησαν —χωρίς αποδείξεις— ότι συνεργαζόταν με τους Ναζί.
Η σύλληψη και η κατηγορία για φιλογερμανική στάση
Συνελήφθη στο σπίτι του ηθοποιού Δημήτρη Μυράτ στα Πατήσια από άνδρες του ΕΛΑΣ, ύστερα από εντολή του Καπετάν Ορέστη, τότε 23 ετών και επικεφαλής της ΟΠΛΑ στην περιοχή. Οι κατηγορίες που της προσήφθησαν περιλάμβαναν «φιλογερμανική στάση» και «σχέση με τον Ιωάννη Ράλλη», πρωθυπουργό της κυβέρνησης συνεργασίας με τους Γερμανούς. Κυκλοφορούσαν μάλιστα φήμες πως σχεδίαζαν να παντρευτούν.
Ωστόσο, η αλήθεια ήταν αρκετά διαφορετική. Οι οικογένειες Παπαδάκη και Ράλλη διατηρούσαν κοινωνικές σχέσεις από την προπολεμική περίοδο και η Παπαδάκη, σύμφωνα με μαρτυρίες, είχε μεσολαβήσει στον Ράλλη για να ελευθερωθούν αντιστασιακοί και Εβραίοι που διώκονταν. Παρόλα αυτά, ένα μήνα πριν τη δολοφονία της, τον Νοέμβριο του 1944, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών την απέβαλε, κατηγορώντας την για σχέσεις με τις δυνάμεις Κατοχής — το Σωματείο τότε ελεγχόταν από το ΚΚΕ.
Η ανάκριση και η εκτέλεση
Τη νύχτα της 21ης Δεκεμβρίου, η Παπαδάκη ανακρίθηκε από τον Καπετάν Ορέστη. Τις πρώτες ώρες της επόμενης ημέρας, καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο του ΕΛΑΣ. Μαζί με άλλους κρατούμενους μεταφέρθηκε στα διυλιστήρια της ΟΥΛΕΝ στο Γαλάτσι, όπου εκτελέστηκε με δύο σφαίρες στον αυχένα από τον Βλάσση Μακαρώνα, μέλος της ΟΠΛΑ.
Η αντίδραση της κοινωνίας και η κηδεία
Η σορός της Ελένης Παπαδάκη εντοπίστηκε σχεδόν ένα μήνα μετά, στις 26 Ιανουαρίου 1945, γεγονός που συγκλόνισε την αθηναϊκή κοινωνία. Η κηδεία της, που έγινε δύο ημέρες αργότερα στον Άγιο Γεώργιο Καρύτση, περιγράφηκε από τον Τύπο ως «μεγαλοπρεπέστατη» και πραγματοποιήθηκε παρουσία πλήθους κόσμου. Ο θάνατός της σήμανε το πρόωρο τέλος μιας λαμπρής καριέρας και καταγράφηκε ως εθνική απώλεια.
Ο επίλογος με συγγνώμες και εκτελέσεις
Χρόνια αργότερα, ο τότε γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης, ζήτησε δημόσια συγγνώμη για την εκτέλεση της Παπαδάκη. Ο Καπετάν Ορέστης εκτελέστηκε ως πράκτορας της βρετανικής μυστικής υπηρεσίας Intelligence Service. Ο Βλάσσης Μακαρώνας και η ομάδα του συνελήφθησαν, δικάστηκαν, καταδικάστηκαν σε θάνατο και τελικά εκτελέστηκαν.
Η ιστορία της Ελένης Παπαδάκη συνεχίζει να προκαλεί συζητήσεις, να εμπνέει έργα και να χρησιμοποιείται πολιτικά, υπενθυμίζοντας το βαρύ τίμημα που πλήρωσαν πολλοί αθώοι μέσα σε περιόδους ιδεολογικής σύγκρουσης και εμφυλίου μίσους.