Η ιστορία της 17χρονης Ηρώς Κωνσταντοπούλου συγκλονίζει μέχρι σήμερα. Μια μαθήτρια που δεν λύγισε απέναντι στους βασανιστές της και εκτελέστηκε από τους ναζί με 17 σφαίρες, όσα και τα χρόνια της.
Η μαθήτρια που μπήκε στην Αντίσταση
Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου 1927 στην Αθήνα, σε οικογένεια εύπορη με καταγωγή από τη Σπάρτη. Από μικρή ηλικία, παράλληλα με τις σπουδές της στο Αρσάκειο, εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ, αναπτύσσοντας έντονη αντιστασιακή δράση. Ήταν εξαιρετική μαθήτρια και μιλούσε τέσσερις γλώσσες, γεγονός που την έκανε ιδιαίτερα πολύτιμη για την οργάνωση.
Μέσα από την ποδιά της σχολικής στολής μετέφερε προκηρύξεις και όπλα. Έγραφε συνθήματα, κολλούσε αφίσες και δεν δίσταζε να προκαλεί τους Γερμανούς με τη δράση της.
Η πρώτη της σύλληψη και τα βασανιστήρια
Στις 16 Ιουλίου του 1944, την ημέρα των γενεθλίων της, μέλη των Ταγμάτων Ασφαλείας εισέβαλαν στο σπίτι της στην οδό Βεΐκου 57 στο Κουκάκι και τη συνέλαβαν. Τη μετέφεραν στο αρχηγείο, όπου ανακρίθηκε και βασανίστηκε άγρια από τον διαβόητο συνεργάτη των Γερμανών, γνωστό με το όνομα «Αγήνορας».
Παρά τα βασανιστήρια, δεν αποκάλυψε τίποτα. Με τις προσπάθειες των γονιών της, που επιστράτευσαν τις γνωριμίες τους, η Ηρώ απελευθερώθηκε προσωρινά.
Η δεύτερη σύλληψη και η απομόνωση στο Χαϊδάρι
Η Ηρώ δεν εγκατέλειψε τη δράση της. Στις 31 Ιουλίου συνελήφθη ξανά από τους Ες-Ες, μετά από σαμποτάζ σε γερμανικό τρένο με πυρομαχικά. Μεταφέρθηκε στα κρατητήρια της Κομαντατούρ στην οδό Μέρλιν, όπου υποβλήθηκε επί τρεις εβδομάδες σε αδιάκοπα βασανιστήρια.
Ακόμα και εκεί δεν λύγισε. Δεν αποκάλυψε τίποτα για τις αντιστασιακές οργανώσεις. Οι γονείς της προσπάθησαν ξανά να τη σώσουν, χωρίς αποτέλεσμα.
Μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου, στο Μπλοκ 15 – τον θάλαμο των μελλοθανάτων. Ακόμα και εκεί δεν σταμάτησε να παλεύει και να δίνει κουράγιο στους άλλους κρατούμενους.
Όταν επιλέχθηκαν γυναίκες για να σταλούν στη Γερμανία, κάποιες ένιωσαν ανακούφιση. Τότε η Ηρώ τις επέπληξε φωνάζοντας:
«Ντροπή σας. Δεν είστε Ελληνίδες!… Μα δεν ντρέπεστε; Καμιά δεν πρέπει να πάει στη Γερμανία!… Μα τι φοβάστε… Μη σας τουφεκίσουνε; Καλύτερα να μας τουφεκίσουν παρά να υποστούμε εξευτελισμούς»!
Η αποχαιρετιστήρια νύχτα πριν την εκτέλεση
Στο Χαϊδάρι γνώρισε τη Λέλα Καραγιάννη, την σπουδαία αγωνίστρια της Αντίστασης, που έγινε για εκείνη μια δεύτερη μάνα. Κάθε βράδυ η Ηρώ κοιμόταν στην αγκαλιά της. Όταν η Λέλα υποψιάστηκε τι επρόκειτο να συμβεί, ρώτησε έναν Ουγγρογερμανό φρουρό, τον Βαλεντίνο. Εκείνος με σπασμένα ελληνικά της είπε:
«Ηρώ αύριο πρωί πρωί…» και έδειξε με το δάχτυλο την κίνηση της σκανδάλης.
Η εκτέλεση στο Σκοπευτήριο
Στις 5 Σεπτεμβρίου 1944, η Ηρώ οδηγήθηκε με άλλους 49 κρατούμενους στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Δεν είχε δικαστεί ποτέ. Οι Γερμανοί την έστησαν στον τοίχο και την εκτέλεσαν με 17 σφαίρες, όσα και τα χρόνια της. Ήθελαν «να δώσουν το παράδειγμα», όπως είπαν.
Λίγο πριν πυροβολήσουν, η Ηρώ έσκισε το φόρεμά της και φώναξε:
«Χτυπάτε! Κτήνη».
Αργότερα, όταν ρώτησαν έναν Γερμανό στρατηγό «γιατί τη σκοτώσατε; Ήταν μόλις 17 χρονών…», εκείνος απάντησε:
«Γιατί τέτοιοι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι για εμάς».
Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου έδωσε τη ζωή της για την πατρίδα, μόλις 37 ημέρες πριν την απελευθέρωση της Ελλάδας.
Η αναγνώριση μετά τον πόλεμο
Η ηρωική της πράξη δεν ξεχάστηκε. Στις 29 Δεκεμβρίου 1977, η Ακαδημία Αθηνών, ύστερα από εισήγηση του καθηγητή Ιωάννη Θεοδωρακόπουλου, της απένειμε μεταθανάτιο βραβείο για την ύψιστη θυσία της. Ήταν μια επίσημη αναγνώριση και για τη συμβολή της ΕΠΟΝ στον αγώνα για την ελευθερία.
Το 1981, ο σκηνοθέτης Νίκος Φώσκολος μετέφερε τη ζωή της στη μεγάλη οθόνη.
Πηγή Μηχανή του Χρόνου, με πληροφορίες από Σαν Σήμερα