Τα τελευταία 20 χρόνια έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σακχαρώδη Διαβήτη η 14η Νοεμβρίου.
Η ημερομηνία έχει να κάνει με την ημέρα των γενεθλίων του Frederick Banting, ο οποίος σε συνεργασία με τον Charles Best αποτέλεσαν τους εμπνευστές της ιδέας που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης το 1921. Σκοπός της συγκεκριμένης ημέρας είναι η ενημέρωση για την ασθένεια και τις μεθόδους πρόληψης και θεραπείας της.
Ο διαβήτης ανήκει στην κατηγορία των χρόνιων μεταβολικών νοσημάτων και χαρακτηρίζεται από τις υψηλές τιμές γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα των ασθενών, είτε επειδή ο οργανισμός δεν παράγει ινσουλίνη, είτε γιατί δεν μπορεί να την αξιοποιήσει σωστά. Τα αίτια που μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση του διαβήτη, αν και δεν έχουν ξεκαθαριστεί πλήρως, είναι κυρίως γενετικά, περιβαλλοντικά, αλλά και ανοσολογικά.
Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη:
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι (ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός διαβήτης), που χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι το πάγκρεας παράγει πολύ λίγη ή καθόλου ινσουλίνη.
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ (μη ινσουλινοεξαρτώμενος ή διαβήτης των ενηλίκων), που χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι η παραγόμενη από το πάγκρεας ινσουλίνη, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά από το σώμα. Αποτελεί το 90% όλων των περιπτώσεων διαβήτη.
Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης, ο οποίος εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης και συνήθως υποχωρεί μετά το πέρας της.
Το υπερβάλλον σωματικό βάρος, η κακής ποιότητας διατροφή, η απουσία φυσικής δραστηριότητας, η ινσουλινοαντίσταση και η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού, αποτελούν τα κυριότερα αίτια εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη. Η πολυουρία, η πολυφαγία και η πολυδιψία σε συνδυασμό με την απότομη και ακούσια απώλεια βάρους αποτελούν τα πιο κοινά συμπτώματα της νόσου.
Αν και δεν έχει βρεθεί ακόμη η θεραπεία του διαβήτη, οι διαθέσιμες μέθοδοι διαχείρισης της νόσου βοηθούν τους ασθενείς να ζήσουν μία καλή ζωή αποδεσμευμένη από τις επιπλοκές της νόσου. Η καλή ρύθμιση του διαβήτη, συνεπάγεται καλό γλυκαιμικό έλεγχο και αυτός με τη σειρά του διατήρηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα όσο το δυνατόν πιο κοντά στα φυσιολογικά εύρη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με συνδυασμό των παρακάτω, τα οποία λειτουργούν και ως στρατηγικές πρόληψης της νόσου:
Φυσική Δραστηριότητα: τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας έντασης φυσική δραστηριότητα (γρήγορο περπάτημα, κολύμπι, ποδηλασία, χορός) στις περισσότερες αν όχι όλες τις ημέρες της εβδομάδας.
Σωματικό βάρος: η απώλεια του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους βελτιώνει την ινσουλινοαντίσταση, τα επίπεδα γλυκόζης αίματος, τα επίπεδα λιπιδίων και μειώνει την αρτηριακή πίεση. Είναι σημαντική η επίτευξη και η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
Σωστή διατροφή: αποφυγή τροφών πλούσιων σε απλά σάκχαρα και κορεσμένα λίπη και περιορισμός της υψηλής κατανάλωσης αλκοόλ
Διακοπή καπνίσματος: το κάπνισμα σχετίζεται με την εμφάνιση επιπλοκών στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
Έλεγχος για επιπλοκές: Η παρακολούθηση και η έγκαιρη διαπίστωση των επιπλοκών είναι ιδιαίτερα σημαντική. Αυτές συμπεριλαμβάνουν τον τακτικό έλεγχο της υγείας των ποδιών και των ματιών, της αρτηριακής πίεσης, των επιπέδων γλυκόζης και των παραγόντων κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών και νεφρικών νοσημάτων.
Κυριακού Κατερίνα
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc