Airbnb, Homeaway, Flipkey, Housetrip. Eίναι τέσσερις μόνο από τις on line πλατφόρμες, οι οποίες εμφανίζονται να διαθέτουν μεγάλα χαρτοφυλάκια καταχωρημένων ακινήτων στην Ελλάδα από ιδιοκτήτες που ‘’βγάζουν’’ τα σπίτια τους στην αγορά προκειμένου να τα μισθώσουν στους τουρίστες για τις διακοπές τους. Μόνο μέσω της πλατφόρμας Airbnb εφέτος στην Αθήνα 700 ‘’οικοδεσπότες’’ φιλοξένησαν 44.000 τουρίστες στα σπίτια τους.
Σε μία προσπάθεια να καταγράψει τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται πλέον στη φιλοξενία στη χώρα μας, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο συγκέντρωσε στοιχεία για τη νέα οικονομία του διαμοιρασμού, με βάση τις καταχωρήσεις έως τα τέλη του Οκτωβρίου του 2014.
Τι προκύπτει;
H εταιρεία Flipkey που ανήκει στην TripAdvisor προσφέρει αγορά υπηρεσιών ενοικίασης εξοχικών κατοικιών και λειτουργεί χαρτοφυλάκιο με περισσότερες από 300.000 ενοικιαζόμενες κατοικίες σε όλο τον κόσμο, ενώ διαθέτει περισσότερα από 3.000 καταχωρημένα ακίνητα σε τουριστικές περιοχές στην Ελλάδα. Σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν τον Οκτώβριο του 2014, σχεδόν το 45% των ακινήτων αυτών βρίσκονται σε δημοφιλείς προορισμούς όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Πάρος και η Κρήτη.
Η εταιρεία Homeaway παρέχει υπηρεσίες ενοικίασης εξοχικών κατοικιών με περισσότερες από ένα εκατομμύριο ενεργές καταχωρήσεις σε 190 χώρες και περισσότερα από 6.500 καταχωρημένα ακίνητα σε τουριστικές περιοχές στην Ελλάδα. Σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν τον Οκτώβριο του 2014, σχεδόν το 53% των ακινήτων αυτών βρίσκονται στη Κρήτη και τα νησιωτικά συμπλέγματα των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων ενώ στην πλειονότητά τους τα ακίνητα είναι κατοικίες και διαμερίσματα πολυτελείας.
Η Housetrip προσφέρει υπηρεσίες ενοικίασης εξοχικών κατοικιών, έχει χρηματοδοτηθεί με περισσότερα από 60 εκατ. δολάρια ΗΠΑ και διατηρεί επί του παρόντος χαρτοφυλάκιο με περισσότερες από 360.000 ενοικιαζόμενες κατοικίες σε όλο τον κόσμο. Η Housetrip διαθέτει περισσότερα από 1.500 καταχωρημένα ακίνητα σε τουριστικές περιοχές στην Ελλάδα, τα περισσότερα εκ των οποίων βρίσκονται και πάλι στην Κρήτη και τις Κυκλάδες.
Παρόλο που οι παραπάνω πλατφόρμες υπηρεσιών βραχυπρόθεσμης μίσθωσης καταλυμάτων έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους τα τελευταία χρόνια, η online πλατφόρμα της Airbnb έχει επηρεάσει σε μεγαλύτερο βαθμό τη λειτουργία του τουριστικού τομέα, όταν ο πλέον σημαντικός ανταγωνιστικής των παραδοσιακών παρόχων υπηρεσιών φιλοξενίας.
Τα νούμερα της Airbnb στην Ελλάδα είναι εντυπωσιακά: 11.800 καταχωρήσεις στη χώρα, κυρίως ολόκληροι χώροι- διαμερίσματα και βίλες. Σχεδόν 7 στα 10 σπίτια (68,5%) νοικιάζονται με τιμές κάτω των 103 ευρώ ανά διανυκτέρευση. Τα νούμερα ανεβαίνουν για τις πολύ τουριστικές περιοχές της χώρας με χαρακτηριστικότερο όλων το παράδειγμα της Μυκόνου: Πάνω από 5 στα 10 σπίτια ή το 55% των κατοικιών που μισθώνονται μέσω της εν λόγω πλατφόρμας στη Μύκονο με τιμές πάνω από 103 ευρώ, όπως προκύπτει βάσει του κόστους ανά διανυκτέρευση επί των περίπου 1.000 καταχωρήσεων στη Μύκονο.
Όσον αφορά τις τιμές στην Αθήνα: Ποσοστό 36% των καταχωρήσεων αφορά τιμές από 8- 43 ευρώ, ένα 32% τιμές από 43- 73 ευρώ, από 8,5% αντιπροσωπεύουν οι τιμές από 100- 153 ευρώ και πάνω από 153 ανά διανυκτέρευση, ενώ ένα 15% αντιστοιχούν στις τιμές μεταξύ 73- 103 ευρώ. Διεθνώς οι κρατήσεις της πλατφόρμας κυμαίνονται κατά μέσο όρο στις 1 εκατ. διανυκτερεύσεις κάθε μήνα. Σημειώνεται εδώ ότι η Airbnb ιδρύθηκε το 2008 και έχει καταφέρει σε διάστημα έξι χρόνων να εντάξει περισσότερες από 800.000 καταχωρήσεις σε 34.000 πόλεις και 190 χώρες στην προσφορά καταλυμάτων σε όλο τον κόσμο. Η Airbnb στην Ελλάδα διαθέτει περίπου 11.800 καταχωρήσεις (κυρίως ολόκληροι χώροι και ιδιωτικά δωμάτια).
Τι πρέπει να γίνει
Η οικονομία του ‘’διαμοιρασμού’’ πάντως δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, απασχολεί το σύνολο της τουριστικής βιομηχανίας πανευρωπαϊκά δημιουργώντας ερωτηματικά σχετικά με θέματα φοροδιαφυγής, ασφάλειας και υγιεινής για τους τουρίστες, αθέμιτου ανταγωνισμού για τους ξενοδόχους. Στην Ισπανία, όπως επισημάνθηκε στη σχετική ημερίδα του ΞΕΕ, το φαινόμενο έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, αφού υπολογίζεται ότι 1 εκατομμύριο τουρίστες κάθε μήνα δε φαίνονται …πουθενά στα ξενοδοχεία της χώρας.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΞΕΕ κ. Γ. Τσακίρη, με βάση τους υπολογισμούς του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (όπως προκύπτει από τις on line πλατφόρμες μίσθωσης και όχι μόνο), αυτή την στιγμή υπολογίζεται ότι τα παράνομα προσφερόμενα καταλύματα υπολογίζονται στα 75.000 περίπου, για σπίτια τόσο στα αστικά κέντρα όσο και τις νησιωτικές περιοχές. «Ο μαύρος τζίρος υπολογίζεται, κατά τις εκτιμήσεις, στα πέριξ του 1,5 δισ. ευρώ», ανέφερε ο κ. Τσακίρης. «Αντιλαμβανόμαστε ότι οι συνθήκες που διαμόρφωσε η οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες που προσφέρουν οι εφαρμογές του διαδικτύου και των κινητών συσκευών, σηματοδοτούν την ανάδυση νέων τάσεων στην προσφορά και τη ζήτηση τουριστικών προϊόντων.
Είναι λοιπόν αυτονόητο ότι δεν μπορούμε να είμαστε αδιάφοροι στο γεγονός ότι μια ανεξέλεγκτη διόγκωση συναφών πρακτικών, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την βιωσιμότητα και λειτουργία χιλιάδων επιχειρήσεων που συμμορφώνονται με τις διατάξεις του νόμου και έχουν αντιμετωπίσει με σθένος, επί συναπτά έτη, τις προκλήσεις της οικονομικής κρίσης».
Για αυτόν το λόγο, στην περίπτωση της Ελλάδας και του τουριστικού τομέα ειδικότερα, κρίνεται εξαιρετικά αναγκαίο να συνεκτιμηθούν, κατά το ΞΕΕ, οι παρακάτω πτυχές, στο πλαίσιο ενός διαλόγου με το σύνολο των εμπλεκόμενων φορέων : α) κατανόηση των ποικίλων προεκτάσεων του φαινομένου, β) διασφάλιση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού, γ) διερεύνηση της αλληλεπίδρασης με τον τουρισμό, δ) εισαγωγή καινοτομίας στην παροχή υπηρεσιών φιλοξενίας, ε) κεφαλαιοποίηση των ισχυρών σημείων του ξενοδοχειακού κλάδου.