Πως λοιπόν οι γονείς θα βάλουν κάποια όρια στη συμπεριφορά του παιδιού;
Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους να μάθει να συμπεριφέρεται σύμφωνα με κάποιους κανόνες, κατανοώντας τι είναι φυσιολογικό για την ηλικία του παιδιού τους, δίνοντας οι ίδιοι το καλό παράδειγμα, οργανώντας ένα σχέδιο συμπεριφοράς και πληροφορώντας από πριν το παιδί για το τι περιμένουν από αυτό.
Ακόμα, χρειάζεται να μπορούν ν’ ακούν το παιδί, να κάνουν διάλογο, να το σέβονται, αλλά και να ξέρουν που θα επιμείνουν και που θα φανούν πιο διαλλακτικοί. Η κοινή λογική και η αίσθηση του χιούμορ βοηθά το γονιό ν’ αντιμετωπίσει τα προβλήματα με καλύτερο τρόπο.
Βασικές αρχές για να οριοθετήσετε τη συμπεριφορά του παιδιού σας
1. Προσέξτε το χώρο όπου το παιδί ζει και παίζει (στο σπίτι και τον παιδικό σταθμό). Είναι οργανωμένο το περιβάλλον του; Υπάρχουν ακατάστατες περιοχές; Υπάρχουν αρκετά παιχνίδια και αρκετή ποικιλία υλικών ώστε τα παιδιά να μην πρέπει να περιμένουν πολύ ώρα κάποιο άλλο παιδάκι ν’ αφήσει ένα παιχνίδι για να έρθει η σειρά τους να παίξουν μ’ αυτό ή να μην πρέπει να μοιράζονται τα πάντα; Τα παιχνίδια βρίσκονται σε ύψος που να τα φτάνει το παιδί και είναι για την ηλικία του;
Αν όχι, αυτό μπορεί να δημιουργήσει απογοήτευση κι εκνευρισμό στο παιδί. Υπάρχουν περιοχές που το παιδί μπορεί να αισθανθεί ότι έχει τον έλεγχο; (μια γωνιά όπου μπορεί να παίξει μόνο του ή το δικό του δωμάτιο/χώρο στο σπίτι;)
2. Έχετε σκεφτεί το πως θα θέσετε τα όρια στη συμπεριφορά του παιδιού σας; Είναι λογικά αυτά τα όρια; Για παράδειγμα, δεν μπορεί κανείς να απαιτεί από ένα παιδάκι 3-4 χρονών να μην κάθεται στο χώμα για να μη λερωθεί, να μην παίζει έξω, να μην τρέχει, να μη σκαρφαλώνει, να μην, να μην, να μην… γιατί με αυτό τον τρόπο ο γονιός καταστρατηγεί τη φύση του παιδιού, έχει παράλογες απαιτήσεις και οι πολλές απαγορεύσεις και “μη” στο τέλος χάνουν τη σημασία τους για το παιδί.
Τα όρια θα πρέπει να βασίζονται στην ικανότητα του παιδιού να καταλάβει τους κανόνες συμπεριφοράς. Ο γονιός θα πρέπει να εξηγήσει τους κανόνες αυτούς προτού δημιουργηθεί πρόβλημα, σε μια στιγμή ηρεμίας.
Αν το παιδί δεν ακολουθήσει τον κανόνα, ο γονιός του δίνει χρόνο να συμμορφωθεί; Δίνουν οι γονείς στα μεγαλύτερα παιδιά (δημοτικού σχολείου) την ευκαιρία να πουν τη γνώμη τους για τους κανόνες συμπεριφοράς; Τι λένε οι γονείς στο παιδί όταν φέρεται καλά; Το προσέχουν ιδιαίτερα αυτό το γεγονός;
3. Μάθετε να χρησιμοποιείτε συναισθηματική συμμετοχή και κατανόηση. Πρόκειται για έναν ευγενικό και υποστηρικτικό τρόπο απέναντι στα παιδιά που ακόμα μαθαίνουν πως λειτουργεί ο κόσμος γύρω τους.
Όταν μιλάτε στο παιδί σας το κάνετε με γλυκό και καλό τρόπο; Χρησιμοποιείτε αυτό που σας είπε το παιδί, επαναλαμβάνοντάς το, για να ελέγξετε αν το καταλάβατε; Ο τόνος της φωνής σας και η έκφραση του προσώπου σας δείχνουν κατανόηση; Έχετε δημιουργήσει μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί ή διαρκώς του λέτε τι δεν πρέπει να κάνει;
4. Μοιραστείτε τον έλεγχο, όταν αυτό είναι εφικτό. Καθένας μας θέλει να έχει έστω και μια μικρή μερίδα ελέγχου. Συχνά τα παιδιά κάνουν καταπληκτικές παρατηρήσεις και έχουν ωραίες ιδέες.
Επιτρέπετε στο παιδί σας να έχει κάποιον έλεγχο των πραγμάτων; Ακούτε το παιδί σας όταν σας λέει για μια νέα ιδέα του; Υπάρχει ατμόσφαιρα συναισθηματικού πάρε-δώσε; Δίνετε στο παιδί σας την ευκαιρία να κάνει επιλογές μεταξύ 2-3 αποδεκτών λύσεων; Του δίνετε εναλλακτικές; Μπορείτε να θέσετε έτσι τις ερωτήσεις σας στο παιδί ώστε να το βοηθήσετε να σκεφτεί πάνω σε αυτό που κάνει;
Τέτοιου είδους ερωτήσεις ξεκινάνε κάπως έτσι: “Έχεις σκεφτεί τι θα συμβεί αν…;” ή “Τι είχες κάνει την προηγούμενη φορά που δημιουργήθηκε αυτό το ζήτημα;” ή “Τι νομίζεις ότι θα πρέπει να κάνουμε σχετικά με αυτό;”.
5. Διατηρήστε τον αυτοέλεγχό σας. Αν το παιδί έχει ένα ξέσπασμα θυμού, πως το χειρίζεστε; Μπορείτε με τη συμπεριφορά σας να δώσετε το καλό παράδειγμα και να δείξετε στο παιδί πως χειρίζεστε το θυμό σας; Μπορείτε να του δείξετε πως να χρησιμοποιεί λέξεις και εκφράσεις για να δηλώσει το πως αισθάνεται αντί να καταφεύγει σε εκρηκτικές συμπεριφορές (πχ, δάγκωμα, χτύπημα ποδιών στο πάτωμα, κλάμα).
Μετά από το ξέσπασμα του παιδιού, κάνετε μαζί του ήρεμα κάποια συζήτηση; Όταν ζητάτε από το παιδί να κάνει ή να μην κάνει κάτι, διαλέγετε να του το πείτε όταν είναι ήρεμο και σας προσέχει; Είστε στο ίδιο δωμάτιο μαζί του όταν του λέτε κάτι και το κοιτάτε στα μάτια, ή του φωνάζετε από κάποιο άλλο δωμάτιο και χάνετε την υπομονή σας και νευριάζετε επειδή δεν σας ακούει;
Χρησιμοποιείτε εναλλακτικές επιλογές και βοηθάτε το παιδί σας να στρέψει την προσοχή του σε κάτι άλλο αντί να καταφεύγετε σε απειλές και σε δωροδοκίες.
Τα παραπάνω σημεία αποτελούν ένα γενικότερο πλαίσιο αναφοράς για το πως θα πρέπει οι γονείς να σκεφτούν σχετικά με την οριοθέτηση της συμπεριφοράς του παιδιού τους.
Τα παιδιά χρειάζονται όρια, όχι μόνο για να μάθουν να συμπεριφέρονται σωστά, αλλά, κυρίως, επειδή η οριοθέτηση τους δημιουργεί την αίσθηση της σιγουριάς. Όταν τα όρια μπαίνουν με καλό τρόπο και υπάρχει αγάπη και ζεστασιά, τότε το παιδί παίρνει ένα μάθημα ζωής: με αυτό τον τρόπο μαθαίνει και το ίδιο να θέτει όρια στον εαυτό του, να μη λειτουργεί παρορμητικά και αναπτύσει αυτοέλεγχο και αυτοπεποίθηση.
boro.gr