Αντιμέτωποι με τον κίνδυνο ακόμη και να χάσουν την πρώτη κατοικία θα βρεθούν από το νέο χρόνο εκατοντάδες πολίτες με «κόκκινα» δάνεια. Από την 1η Ιανουαρίου του 2015 η πρώτη κατοικία δεν προστατεύεται πλέον, καθώς η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να μην δοθεί παράταση στη μεταβατική διάταξη για την αναστολή πλειστηριασμών.
Μόνος τρόπος για την προστασία της κύριας κατοικίας είναι η υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη για όσους μπορούν να αποδείξουν πραγματική αδυναμία πληρωμής, ενώ όσοι θέλουν να συνεργαστούν με τους πιστωτές τους και να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις των δανείων τους ξεκινά η εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας από τις τράπεζες.
Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο είναι τι θα συμβεί με όσους κινδυνεύουν να χάσουν την πρώτη κατοικία και έχουν οφειλές σε τρίτους, καθώς ο Κώδικας Δεοντολογίας δεν ορίζει αυτές τις περιπτώσεις.
Συγκεκριμένα, οι δυνατότητες που έχουν οι δανειολήπτες με κόκκινα δάνεια από το νέο έτος για να προστατεύσουν την κύρια κατοικία, σύμφωνα με την εφημερίδα «Τα Νέα», είναι:
Ρύθμιση δανείου με την αξιοποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας των τραπεζών
Βασική προϋπόθεση είναι να μην έχει καταγγελθεί το δάνειο (υπάρχει καθυστέρηση άνω των 90 ημερών), ωστόσο ακόμη και για αυτές τις περιπτώσεις, εφόσον το θελήσει η τράπεζα, μπορεί να προχωρήσει σε ρύθμιση.
Οι δανειολήπτες θα πρέπει να συνεργαστούν με τις τράπεζες ώστε να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος ρύθμισης των χρεών μέσω του Κώδικα. Οι δυνατότητες ποικίλλουν, ανάλογα με το προφίλ του δανειολήπτη, δηλαδή το αν είναι συνεργάσιμος, αλλά και τις οικονομικές δυνατότητές του. Ο Κώδικας περιλαμβάνει από τη μείωση της δόσης με παράταση του χρόνου αποπληρωμής και τη μείωση του επιτοκίου, έως και την εθελοντική παράδοση στην τράπεζα του ενυπόθηκου ακινήτου, τη μεταβίβαση και την πώλησή του. Η τράπεζα ενδέχεται να προχωρήσει σε πλειστηριασμό αν ο δανειολήπτης χαρακτηριστεί μη συνεργάσιμος, δεν παρέχει πλήρη επικαιροποιημένα στοιχεία για την οικονομική του κατάσταση, ή δεν ανταποκριθεί.
Αίτηση υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη
Σε αυτό μπορούν να ελπίζουν μόνο όσοι έχουν αποδεδειγμένα πραγματική αδυναμία πληρωμής.
Από την κατάθεση της αίτησης έως και τον ορισμό δικάσιμου αναστέλλεται ο πλειστηριασμός, ενώ αν γίνει δεκτή η αίτηση βγαίνει προσωρινή διαταγή αναστολής του πλειστηριασμού μέχρι την εκδίκαση. Η παράταση δίνεται για ένα δίμηνο σύμφωνα με το νόμο, αλλά εξαιτίας του όγκου των υποθέσεων στα Ειρηνοδικεία, στην πραγματικότητα είναι μεγαλύτερη.
Η δεύτερη προσωρινή διαταγή που εκδίδεται, έπειτα από αίτηση του οφειλέτη, μέχρι να εκδικασθεί η αίτηση, μεταφράζεται σε προστασία της κύριας κατοικίας για πολλά χρόνια, με δεδομένες τις καθυστερήσεις στην εκδίκαση. Ηδη στο νόμο Κατσέλη έχουν προσφύγει πάνω από 100.000 δανειολήπτες, ενώ ορίζονται δικάσιμοι έως και το 2020.