Η δική του καρδιά μπορεί να μη χτυπά πια, όμως η καρδιά του ανθρώπου που έσωσε δεν χάνει ούτε χτύπο. Το δέσιμο ανάμεσα στον Πολωνό καρδιοχειρουργό Ζμπινιέβ Ρελίγκα και τον ασθενή Ταντέους Ζίτκεβιτς ήρθε στο φως χάρη σε μια αναπάντεχη φωτογραφία, η οποία έκανε τον γύρο του κόσμου μέσω του «National Geographic».
Το άγρυπνο βλέμμα του γιατρού δίπλα στο κρεβάτι του μόλις χειρουργημένου ασθενούς του και μάλιστα ύστερα από επέμβαση 23 ωρών, προκάλεσε ρίγη συγκίνησης σε όσους την είδαν αλλά και σε όσους αποφάσισαν δικαιολογημένα να εντάξουν τη φωτογραφία στη λίστα με τις 100 καλύτερες φωτογραφίες που έχει δημοσιεύσει στην ιστορία του το περιοδικό.ρελιγκα
Το απόφθεγμα
Σήμερα ο γιατρός δεν είναι πια στη ζωή, όμως ο ασθενής του φροντίζει να υπενθυμίζει με κάθε ευκαιρία την ευεργεσία του ακολουθώντας πιστά το απόφθεγμα που λέει «αν σ” ευεργετήσουν, ποτέ μην το ξεχνάς. Αν ευεργετήσεις, ποτέ μην το θυμάσαι».
Δεν ήταν απλώς μία δύσκολη επέμβαση. Ηταν μια αδύνατη επέμβαση. Κι όμως, ο Πολωνός καρδιοχειρουργός Ζμπινιέβ Ρελίγκα αποφάσισε να την αναλάβει. Ο επιστήμονας που το 1985 πραγματοποίησε την πρώτη επέμβαση μεταμόσχευσης καρδιάς στην Πολωνία, ως επικεφαλής της Καρδιοχειρουργικής Κλινικής στο Ζάμπρζε, θέλησε να αναλάβει προσωπικά τη σωτηρία του 61χρονου τότε Ταντέους Ζίτκεβιτς, τον οποίο κανένας γιατρός δεν δεχόταν να εγχειρήσει, λόγω της προχωρημένης ηλικίας του.Ηταν τον Αύγουστο του 1987 όταν το κατάλληλο μόσχευμα βρέθηκε.
Χωρίς να χάσει χρόνο, ο Ρελίγκα ειδοποίησε τον ασθενή του προγραμματίστηκε αμέσως η επέμβαση. Στο τέλος εκείνης της μέρας ήταν που τον εντόπισε ο Αμερικανός φωτογράφος Τζέιμς Λι Στάνφιλντ. Ο απεσταλμένος του περιοδικού «National Geographic» αναζητούσε μια φωτογραφία που θα απεικόνιζε την παρακμή του ιατρικού τομέα της χώρας μετά το τέλος των σοβιετικών επεμβάσεων.
Υστερα από 23 ώρες μέσα στο χειρουργείο, ελλείψει προσωπικού και εξελιγμένων μηχανημάτων, ο Ρελίγκα στεκόταν ακοίμητος φρουρός δίπλα στον ασθενή του,παρακολουθώντας με αγωνία την πορεία της υγείας του στα μόνιτορ με τα οποία ήταν συνδεδεμένος.
Το 1987, ο φωτογράφος Τζέιμς Στάνφιλντ βρισκόταν στην Πολωνία και έψαχνε να βρει την τέλεια φωτογραφία, που θα απεικόνιζε την παρακμή του ιατρικού τομέα της χώρας. Έκανε βόλτες στο νοσοκομείο, μέχρι που εντόπισε τα ανήσυχα μάτια ενός καρδιολόγου. Τον έλεγαν Ζμπινιέβ Ρελίγκα και ήταν ο άνθρωπος που έκανε την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στη χώρα, το 1985.
Είχε σπουδάσει στο εξωτερικό, όπου δούλευε για πολλά χρόνια, πριν επιστρέψει στην Πολωνία, για να αναλάβει τη διεύθυνση της καρδιοχειργουργικής κλινικής στο Zabrze. Στις 4 Αυγούστου του 1987, ο Ρελίγκα τηλεφώνησε στον ασθενή του, Ταντέους Ζίτκεβιτς και τον ενημέρωσε ότι βρέθηκε η καρδιά που περίμεναν. Ο Ζίτκεβιτς ήταν 61 χρονών και κανείς γιατρός δεν δεχόταν να τον εγχειρήσει, μέχρι τον Ρελίγκα. Ο κίνδυνος ήταν μεγάλος λόγω της ηλικίας του και δεν υπήρχαν πολλές ελπίδες ανάρρωσης. Ο Ρελίγκα διαφώνησε και τον Αύγουστο του ’87, έσωσε τη ζωή του Ζίτκεβιτς.
Χειρουργούσε για 23 ώρες, όταν τον εντόπισε ο φωτογράφος Στάνφιλντ. Ο βοηθός του κοιμόταν στη γωνία του δωματίου. Ο Ρελίγκα όμως, έμεινε ξύπνιος και παρακολουθούσε την πορεία του Ζίτκεβιτς, στο μόνιτορ της περασμένης δεκαετίας που τους παρείχε η πολωνική κυβέρνηση. Την επόμενη μέρα, ο ασθενής Ζίτκεβιτς ξύπνησε και αισθανόταν περδίκι. Η καρδιά χτυπούσε και ο γιατρός Ρελίγκα είχε ολοκληρώσει με επιτυχία τη δεύτερη μεταμόσχευση καρδιάς στην Πολωνία.
Η φωτογραφία του Στάνφιλντ κατέληξε στο περιοδικό National Geographic και έγινε μία απ’ τις διασημότερες εικόνες στον κόσμο. Ο Ρελίγκα συνέχισε την πορεία του, πρώτα ως καθηγητής και έπειτα ως Υπουργός Υγείας στις κυβερνήσεις του Καζιμίεριτς Μαρτσίνκεβιτς, το 2005 και του Γιροσλάβ Κατζίνσκι, το 2006. Ο Ζίτκεβιτς, μετά τη μεταμόσχευση, επέστρεψε στη δουλειά του ως καθηγητής Ιστορίας και αποφάσισε να αποκτήσει επιτέλους δίπλωμα οδήγησης. Στα 61 του χρόνια, ξεκινούσε τη ζωή του για δεύτερη φορά….
Το 2009, ο γιατρός που του έσωσε τη ζωή, πέθανε από καρκίνο στους πνεύμονες. Ο 70χρονος Ρελίγκα ήταν μανιακός καπνιστής επί 50 χρόνια. Ο Ζίτκεβιτς, σε ηλικία 83 ετών, παρευρέθηκε στην κηδεία, όπως και ο φωτογράφος Στάνφιλντ. Αργότερα, ο Ζίτκεβιτς φωτογραφήθηκε να κρατάει τη διάσημη φωτογραφία, όπου ο συγχωρεμένος γιατρός ξαγρυπνούσε δίπλα στο κρεβάτι του. Ο Ζίτκεβιτς είναι 88 χρονών, ζει στη Βαρσοβία και ίδρυσε το Σύνδεσμο Μεταμοσχεύσεων Καρδιάς, προς τιμήν της περιπέτειάς που έζησε….